Қазақ хандығы — Осман империясы қатынастары

Қазақ хандығы — Осман империясы қатынастары — Қазақ хандығы мен Осман империясы арасындағы қатынастар.

Екі халық арасындағы қарым-қатынастың тамыры тереңде жатыр және алғашқы ресми дипломатиялық қатынастар 1713 жылы Қазақ хандығы мен Осман империясы арасында басталды. Алайда, тарихи жағдайлармен бөлісе отырып, бір-бірімен байланыс үзілді.

Екі арадағы хаттар

2018 жылғы 15 мамырда Юнус Эмре атындағы түрік мәдени орталығы "Рухани жаңғыру" жобасы аясында көрменің ашылуын өткізді. ҚР Ұлттық музейінде Қазақстандағы Түркия елшілігінің қолдауымен "Осман Мемлекеті мен Орта Азия хандықтары арасындағы байланыстар туралы мұрағаттық құжаттар" таныстырылды.

Көрмеде Осман мемлекеті мен Орта Азия хандықтарының қарым-қатынасын сипаттайтын 40 құжат ұсынылады. Көрмеге арналған құжаттар Түркия Республикасы Үкіметінің мемлекеттік мұрағат басқармасының Османлы мұрағатынан алынды. Көрмеде алғаш рет елорда қонақтары мен тұрғындары үшін 1713 жылы жазылған Қайып Мұхаммед хан мен Осман мемлекетінің сұлтаны Селим II хаттары сияқты маңызды құжаттар ұсынылады.

Оның ішінде маңызды құжаттар бар:

• Қазақ ханы Қайып Мұхаммед ханға жіберілген Осман сұлтан хатының көшірмесі (21 тамыз, 1713 жыл);
• Қазақ ханы Қайып Мұхаммед ханның 10 түрлі сыйлықтарының тіркеу дәптерінің көшірмесі ( 21 тамыз, 1713 жыл);
• Қайып Мұхаммед ханның елшісі Сайид Мұхаммедқұл жіберген хатының көшірмесі (16 қаңтар, 1714 жыл);
• Мұхаммедқұл, Қайып Мұхаммед ханның елшісі ауызша баяндама хатының көшірмесі (16 қаңтар, 1714 жыл);
• Қайып Мұхаммед ханның хатының көшірмесі (1716 жылғы 14 желтоқсандағы Осман мемлекетімен жылы қарым-қатынас туралы хат);
• М. Лессардың Орталық Азияға сапары туралы "Central Asia No1" рапортының көшірмесі;
• Берлинде басылған Түркістан өңірі картасының көшірмесі (1862 жыл).