Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасы (жинақ)

«Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасы» - 1975-1989 жылдар аралығында жарық көрген 6 томдық ұжымдық ғылыми еңбек. Жинақта Орталық ғылыми кітапхана мен Әдебиет және өнер институтында сақталған қазақ колжазбаларының ғылыми сипаттамасы берілген. "Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасына" енген шығармалардың басым көпшілігі қазақ халқының арғы-бергі өмірінен алынса, біразы шығыс халықтарының шығармаларын қамтиды. Қолжазбалардың жиналуы, басылуы, зерттелуі жайында және олардың авторлары, аудармашылары, көшірушілері, жыршы-жыраулары, жинаушылары туралы мағлұматтар берілген. Ауыз әдебиетін әр жылдары жинаған ғылыми экспедициялардың, географиялық атаулардың, шығармалар тілінің көрсеткіштері мен қай әріпте (араб, латын, кириллица) жазылғандығы көрсетілген.

Шығармалар

"Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасының" 1-томында (1975) "Алпамыс", "Ер Тарғын", "Қамбар", "Қобыланды", "Құламерген", "Қырымның қырық батыры", "Ер Қосай", "Төрехан", т.б. батырлар жырының негізгі нұсқалары қамтылған. 2-томда (1979)"Айман-Шолпан","Бозжігіт", "Ғұлқашима", "Еңлік-Кебек", "Қозы Көрпеш-Баян сұлу", "Қыз Жібек", "Ләйлі-Мәжнүн", "Мақпал-Сегіз", "Сейфүлмәлік", "Шокір-Шокірат", т.б. лиро-эпостық жырларға ғылыми сипаттама берілген. 3-томы (1981) 18 - 19-20 ғасырлардың басында қазақ халқының басынан кешкен оқиғаларды бейнелеген тарихи жырларды қамтиды. Абылай, Ағыбай, Арқалық, Ерден, Есет, Жалаңтөс, Қабанбай, Бөгенбай, Олжабай, Исатай, Махамбет, Жанқожа, Бекет, Сұраншы, Райымбек, Сәтбек, Тәуке, Досан, Иса, Бекболат, Амангелді, т.б. аттарына байланысты туған шығармалар нұсқаларына сипаттама берілген. 4-томында (1985) 15 - 19 ғасырларда өмір сүрген қазақ халқының жүз екі ақынының 322 шығармасының қолжазбасына ғылыми сипаттама жасалған. "Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасының" 5-томында (1986) 20 ғасырдың бас кезінде өмір сүрген 48 ақынның 125 шығармасы қамтылған. Бұл томда 1917 жылға дейінгі кезеңде өмір сүрген, шығармалары қалың жұртқа онша мәлім емес, қолжазба қорларында сақтаулы 478 ақын, жыраудың шығармаларының көрсеткіші бар. 6-том (1989) 1917 жылға дейінгі қазақ ақындарының айтысына арналған. Қолжазба қорларында бар 220-дан астам үлкен айтыстың, 600-дей шағын айтыстың мәтіні қамтылған. Бұл томнан оқырмандар Ақан сері, Әсет, Жанақ, Түбек, Сүйінбай, Орынбай, Майкөт, Мұрат, Кемпірбай, Қашаған, Құлмамбет, Ұлбике, Шөже, Бақтыбай, Біржан, Сара, Жамбыл, Нұрпейіс, Шашубай, т.б. акындардың айтыстары жайында мәлімет ала алады.