Қайыңды (көл)

	Қайыңды
Морфометрия
Теңiз деңгейiнен биіктігі	1667 м
Тереңдігі	21 м
Орналасуы
	42°59′15″ с. е. 78°27′50″ ш. б. / 42.9875° с. е. 78.4639° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°59′15″ с. е. 78°27′50″ ш. б. / 42.9875° с. е. 78.4639° ш. б. (G) (O) (Я) (T)
Ел	Қазақстан
Аймақ	Алматы облысы
Аудан	Райымбек ауданы
	Қайыңды
	Қайыңды
	Қайыңды Ортаққорда

Қайыңды — Алматы облысындағы сел көшкіні жылжығанның нәтижесінде бір ғасыр астам бұрын пайда болған көл. Алматыдан шығысқа қарай 280 шақырым жерде қарағайлы мен жапырақты ормандармен жабылған Күнгей Алатауында орналасқан. Жолаушының көз алдында біршама сюрреалистік көрініс тұрады: суға батқан кемелерге ұқсас Тянь-Шань шыршаларының діңгектері тура судың ішінен 15 метрге дейін көтерілгендей. Алайда, суға түсем дегендерді өзгеше көрініс күтуде: олардың көз алдарына желдің самалымен есілген су бетінде шағылып, күн сәулесінен тараған кемпірқосақтың барлық түстерімен ойнақтаған саз балшықпен басылған ағаштар діңгектері көрінеді. Берілген мәлімет әзірленіп жатқан уақытта, яғни 2010 жылдың маусым айында Қайыңды көлі сел тасқынымен шайылып кетті. Көлдің бүгінгі күндегі деңгейі 10 метрге төмендеген, ал судан өсіп тұратын шыршалы пейзажы енді қалпына келмес. Бұл орынға апаратын жол да бүлінген^[1]. Көлдің бірегейлігі мынада: шатқалды бөгеп тастаған табиғи бөгет пайда болғаннан кейін, бөгетті толтырған су көлді қалыптастырып, осы жерде өзен бойында өсіп тұрған шырша ағаштарын жоймаған. (Қайыңды өзені көлге құяды, биіктігі шамамен 20 метр екі жақты жартастық қысқыштан өтеді). Су ағып тұрған ағаштардың жоғарғы бөлігі бүйір бұтақтар мен қабығын жоғалтып алғандықтан ағаш ақ түске ие болған. Осындай панораманы көргенде, су басқан эскадрильяның көрінісі ашылады: жалаңаш ағаш бұтақтары батып бара жатқан кемелердің бағаналарына ұқсайды. Көлдің бетінің түсі үнемі өзгеріп тұрады және әдемі көк болып келеді. Бұл таңқаларлық түс жүз жыл бұрын суда болған әк және басқа минералдардан туындаған. Көлге жақындаған сайын, су мөлдір болады, кейде одан форельді де көруге болады. Су температурасының төмендігіне қарамастан, Қайыңды көлі сүңгуір әуесқойларымен танымал.

Басқа мағыналар үшін Қайыңды деген бетті қараңыз.

Дереккөздер

↑ Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5

Сыртқы сілтемелер

Қайыңды және Көлсай көлдері
[1] Мұрағатталған 1 тамыздың 2012 жылы.
Қазақстандағы Қайыңды көлі: су астындағы ағаштар. Мұрағатталған 29 желтоқсанның 2016 жылы. travel.ru. өтініш күні 21 Сәуір 2016.

[1] Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5

[1]