Қайырке Бүркітов
Қайырке Бүркітов (1924-1988). Ұлы Отан соғысының ардагері. Қазақ КСР Халық ағарту ісінің үздігі (1957).
| Қайырке Бүркітов | ||||||||||||||
| Туған күні | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған жері |
Орталық ауылы, Преснов ауданы Солтүстік Қазақстан облысы | |||||||||||||
| Қайтыс болған күні | ||||||||||||||
| Қайтыс болған жері | ||||||||||||||
| Азаматтығы | ||||||||||||||
| Марапаттары мен сыйлықтары |
| |||||||||||||
Өмірбаян өңдеу
Қайырке Бүркітов 1924 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Преснов ауданы, Орталық ауылында дүниеге келген. Керей руынан шыққан, Орта жүз.
1942 жылы 30 желтоқсанда Солтүстік Қазақстан облысы Преснов аудандық әскери комиссариаты армия қатарына шақырады. Харьков әскери училищесінде 1943 жылдың тамыз айына дейін оқиды. Ұлы Отан соғысы кезінде 863-ші танкіге қарсы күрес полкінің басқару взводының барлаушысы, ІІ дәрежелі Кутузов орденді 34-ші Қызыл Тулы Уманьск танкіге қарсы артиллериялық бригадасының барлаушысы, шені кіші сержант.
1946-1950 жылдары Қазақ педагогикалық институтында Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі мамандығы бойынша оқыды.
1950-1958 жылдары Преснов ауданының әртүрлі мектептерінде, кейіннен Солтүстік Қазақстан облысы Ленин ауданының Николаев орта мектебінде қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болып жұмыс істеді. [1] 1958 жылғы оқу жылын бітіргенде, мектеп директоры және Соколов-Сарыбай комбинатының директорының орынбасары және "Соколоврудстрой" трестінің басқарушысы Аскольд Павлович Шейнога Қайырке Бүркітовты шақырып, мектеп түлектерімен бірге темір кенішін игеруге баруды ұсынды. [2]
1958-1960 жылдары экскаваторларды құрастыру және жөндеу жөніндегі слесарь, содан кейін машинистің көмекшісі болып жұмыс істеді.
1960-1965 жылдары Соколов-Сарыбай тау-кен байыту комбинатының адымдап жүретін экскаватор машинисі болып жұмыс істеді.
1965 жылы 27 қазанда Рудный қалалық еңбекші депутаттар Кеңесі атқару комитетінің шешімімен №2 жұмысшы жастар орта мектебінің директоры болып тағайындалды.
1985 жылдың 5 қыркүйегінде зейнеткерлікке шыққан.
Қоғамдық қызмет өңдеу
1955-1958 жылдары Солтүстік Қазақстан облысы, Преснов ауданы, Николаев орта мектебінде, негізгі жұмысына қоса, мектеп ұйымының парторгы болды.
1960-1985. Рудный қалалық Кеңесінің депутаты.
Сәбит Мұқановтың жерлесі мен досы (қазақ және кеңес әдебиетінің классигі) болған. Ол өз қолымен тілек жазып, қол қойған бірнеше кітаптары кітапханада сақталған.
Домбырада тамаша ойнаған, Алматыда оқыған кезінде Нұрғиса Тілендиевпен халық аспаптар оркестрінде ойнаған.
Отбасы өңдеу
Әкесі - Бүткітәлі, анасы Халима. Қайырке отбасындағы жалғыз ұл, анасы ұлын көре алмай кетті. Қайырке екінші анасы Күләсінның тәрбиесінде болды.
Зайыбы - Елизавета Владимировна (1932-1998). Балалар - Мұрат (1961-1962), Әлия (1964), Юлия (1968-1989)
Марапаттар өңдеу
Қайырке өмір жолында көптеген дипломдармен, ордендермен және медальдармен марапатталған. Ол кісі қайтыс болғаннан кейін барлық марапаттар Рудный өлкетану мұражайына тапсырылды және сонда сақталынған.
"Ерлігі үшін" медалі (1945). 1945 жылдың 12 мамырында "Ерлігі үшін" медалімен марапаттау туралы бұйрықтан: 1945 жылдың 8 мамырында үш пулемет нүктелерін және жаудың бір танкісін тұрған жерін барлап, батарея командиріне нақты нұсқау берді, содан кейін барлық объектілер жойылды.
“1941- 1945 жылдары Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін” медалі (1945)
"Тың жерлерді игергені үшін" медалі” (1956)
Қазақ ССР халық ағарту ісінің озық қызметкері (1957)
"1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 20 жыл" медалі (1965)
КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1966 жылғы 22 наурыздағы жарлығымен қара металлургияны дамыту жөніндегі жеті жылдық жоспардың (1959-1965) тапсырмаларын орындауда қол жеткізген жетістіктері үшін Бүркітов Қайырке, Соколов-Сарыбай тау-кен байыту комбинатының экскаватор машинисі Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталды [3]
"КСРО Қарулы Күштеріне 50 жыл" медалі (1969)
"Ерен еңбегі үшін. В.И. Лениннің туғанына 100 жыл толу құрметіне” медалі (1970) [4]
"1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 30 жыл" медалі (1975)
"КСРО Қарулы Күштеріне 60 жыл" медалі (1979)
"Еңбек ардагері” медалі (1984)
Ұлы Отан соғысының I дәрежелі ордені (1985)
"1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 40 жыл" медалі (1985)
"КСРО Қарулы Күштеріне 70 жыл" медалі (1988)