Қайықша томағашөп

Қайықша томағашөп (лат. Scutellaria navicularis) – ерінгүлділер тұқымдасы, томағашөп туысына жататын көп жылдық шала бұта. Балқаш – Алакөл ойысының құмды жерлері мен құмды беткейлерінде өседі. Биіктігі 40 см-дей. Ұзын тамыры ағаштанып кеткен, қатты болады. Сабағының қабығы қоңыр, түп жағынан бұтақтанып келген, мықты. Жапырақтары қысқа сағақты, жұмыртқа пішіндес, ұзындығы 1 – 2 см, ені 0,3 – 1,5 см, өркенге қарама-қарсы орналасады. Жапырақ тақтасының үстіңгі беті ашық жасыл, жылтыр, астыңғы жағын жұмсақ қалың түк басқандықтан бозғылт түсті келеді. Гүлшоғырының ұзындығы 4 – 10 см, негізгі сабаққа гүлдері қос-қостан топталып орналасады. Тостағанша жапырақшалары қалың түкті, ұзындығы 2 – 3 мм. Күлте жапырақшалары сары түсті, ұзындығы 2,5 см, сыртын түк басқан. Гүлдері ашылған кезде ерін тәрізді екі жаққа бөлініп тұрады. Тұқымынан көбейеді. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, жемістері маусымның аяғы мен шілдеде піседі. Жемісі – қоңыр түсті құрғақ жаңғақша, ұзындығы 1,5 мм. Қайықша томағашөп – өте сирек кездесетін эндемик түр. Оның жылдан-жылға таралу аймағының кемуіне байланысты қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Қайықша томағашөп
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Lamiales Тұқымдасы: Lamiaceae Кіші тұқымдасы: Scutellarioideae Тегі: Scutellarіa Түрі: S. navicularis
Екі-есімді атауы
Scutellarіa navicularis Juz., 1951