Қалампырлықтар

Қалампырлықтар (Caryophyllaceae) — қосжарнақты, даракүлтелі өсімдіктердің бір тұқымдасы. Қалампырлықтар көбінесе шөп, кейде бұта болып өседі. Қалампырлықтардың түрі 2 000-нан асады. Соның ішінен бұрынғы КСРО-да 1 620 түрі (40 туысы) өседі. Қалампырлықтардың сабағының ұзындығы 15—20 см, ал кейбіреуінікі 50 см-ге дейін барады. Қалампырлықтардың барлық түрлерінің жемшөптік маңызы әлі зерттеліп біткен жоқ. Қалампырлықтардың ішіндегі сипатталған 121 түрдің (26 туыстың) ішіндегі малдың өте сүйсініп жейтіндері — 18 түр, қанағаттанып жейтіндері — 59 түр, онша сүйсінбей жейтіндері — 48 түр, улысы — 8 түр, улылық жағынан күдіктілері — 5 түр. Қалампырлықтардың жетілген өсімдіктері мен оның тұқымы кебінесе улы келеді. Қалампырлықтардың торица дейтін бір ғана түрі осы күні толық зерттеліп екпе дақылға енгізілді, осы күні ол жем-шөптік өсімдіктердің ішіндегі маңыздыларының бірі болып есептеледі. Қалампырлықтардың көптеген түрлерінің, әсіресе тамырларында, аздап жапырақтары мен гүлдерінде сапонин болады. Қалампырлықтардың кейбір түрлері дәрілікке қолданыладьг, ал кейбір түрлері әсемдік үшін өсіріледі.

Тағы қараңыз өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  • Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев