Қалкен Шәкенұлы Әділшінов

Қалкен Шәкенұлы Әділшінов (15.10.1913 Павлодар облысы Баянауыл ауданы - 23.5.1980 Алматы) - актер, Қазақстанның еңбек сіңірген артисі (1945).

Қалкен Шәкенұлы Әділшінов
Жалпы мағлұмат
Туған күні

15 қазан 1913 (1913-10-15)

Туған жері

Павлодар облысы
Баянауыл ауданы

Қайтыс болған күні

23 мамыр 1980 (1980-05-23) (66 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы

Азаматтығы

 КСРО
 Қазақ КСР

Мамандығы

актер

Белсенді жылдары

1932 - 1980

Марапаттары
Қызыл жұлдыз ордені Құрмет Белгісі ордені

Арғын тайпасының Сүйіндік руы Айдабол бөлімінен шыққан.[1]

Актерлік өнерге ол жас кезінен әуес болып, ән салуға, тақпақ айтуға шебер болатын. Ол көркемөнерпаздар үйірмесінің жұмысына белсене қатысып, ауыл сахнасында қойылған шағын қойылымдарда өнер көрсете бастады.[2] 1932 жылдан өмірінің соңына дейін Қазақ академиялық драма театрының актері қызметін атқарған. 1935 жылы режиссер М.Г. Насоновтың жетекшілігімен осы театрдың студиясын бітірген. Оқып жүрген кезінде-ақ театр спектакльдеріне қатыса бастады. Ұлы Отан соғысына қатысқан, үш жыл бойы Қызыл әскерде зеңбірек батареясының командирі болған. 1956 жылдан бастап киноға түскен. 1958 жылы Мәскеу қаласында өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысты. Әділшінов өзі ойнайтын рөлінің әлеуметтік, тұрмыстық, психологиялық жағына ден қоюмен қатар, оның мінез-кейпін әсерлеп көрсететін өткір мінезді актер болатын.

Рөлдері

өңдеу

Театрдағы рөлдері

өңдеу

Таңдаулы рөлдерінің қатарында

  • Әбділда Тәжібаевтың «Майрасындағы» Акаев[2]
  • Әбділда Тәжібаевтың «Халқым туралы аңызындағы» Дүбір[2]
  • Мұхтар Әуезовтың «Түнгі сарынындағы» Қыдырбай[2]
  • Ғабит Мүсіреповтің "Ақын трагедиясындағы" Науан хазірет
  • Ғабит Мүсіреповтің "Қозы Көрпеш - Баян сұлуындағы" Жатық
  • Мұхтар Әуезовтің "Еңлік Кебегіндегі" Көбей
  • А.Н. Островскийдің "Таланттылар мен табынушыларындағы" Бақин
  • Әбділда Тәжібаевтың «Той болардасындағы» Айдар[2]
  • Әлжаппар Әбішевтің "Достық пен махаббатындағы" Мирон
  • Әлжаппар Әбішевтің «Армандастарындағы» Илья Миронович[2]
  • Әлжаппар Әбішевтің «Белгісіз батырындағы» Дүрмек[2]
  • Мұхтар Әуезов пен Леонид Соболевтің "Абайындағы" Михайлов, Жиренше
  • Жан Батист Мольердің "Сқапеннің айласындағы" Сқапен
  • Қалижан Бекхожиннің «Ұлан асуындағы» Рожков[2]
  • Мұхтар Әуезовтің «Айман-Шолпанындағы» Жарас[2]
  • Мұхтар Әуезовтың «Еңлік-Кебегіндегі» Көбей[2]
  • Мұхтар Әуезовтың «Қарақыпшақ Қобыландысындағы» Көбікті[2]
  • Назым Хикметтің «Елеусіз қалған есіл еріндегі» Қызметші[2]
  • Сәбит Мұқановтың "Шоқан Уәлихановындағы" Семенов-Тянь-Шаньский
  • Сәбит Мұқановтың «Сәкен Сейфуллиніндегі» Колчак[2]
  • Сәкен Жүнісовтің «Ажар мен Ажалындағы» Қатай[2]
  • Ш.Хұсайыновтың «Сырымбет саласындағы» Глаголев[2]

Кинодағы рөлдері

өңдеу

Марапаттары

өңдеу

Қызыл Жұлдыз және "Құрмет белгісі" орденімен, медальдарымен марапатталған.[3]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Тілеке Жеңіс, Шежіре. Ертіс-Баянауыл өңірі, 1995, ISBN 5-615-0177553-8. Павлодар Дауа-Қазақстан
  2. a b c d e f g h i j k l m n o http://www.elarna.com/koru_kk.php?id=199889&qolfon=jok(қолжетпейтін сілтеме)
  3. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8