Қандыгүл

(Қансигек бетінен бағытталды)

Қандыгүл, қансигек (лат. Pedicularis) – сұңғыла тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Кейде бір не екі жылдық түрлері де кездеседі. Жер шарында кең тараған 600-дей түрі белгілі. Қазақстанның жазықты жерлеріндегі ылғалды шабындықтарда, батпақты және сазды жерлерде, таулы аудандағы субальпілік, альпілік белдеулердің төменгі бөліктерінде өсетін 47 түрі (оның 9-ы – эндемиктер) бар. Қандыгүлдің биіктігі 10 – 50 см, кейде 80 см-дей болады. Жапырақтары кезектесіп, топтасып немесе қарамауылықарсы орналасқан. Тостағанша жапырақшасы қоңырау немесе түтік тәрізді. Күлтесі қос ерінді болады. Аталығы – 4, аналығы – біреу. Гүлшоғыры масақ тәрізді. Мамырдан тамызға дейін гүлдеп, маусымтамыз айларында жеміс береді. Жемісі – екі ұялы қорапша. Қандыгүл – жартылай паразиттік өсімдік. Бұлар әр түрлі өсімдіктердің тамырына жабысып алып, ондағы су мен минералды заттарды сорады. Осының нәтижесінде өсімдік қурап қалады. Қандыгүлдің кейбір түрлері – улы. Тундрада өсетін түрлерімен бұғылар қоректенеді. Кей жағдайда Қандыгүлді халық медицинасы мен ветеринарияда инсектицидтер жасауда пайдаланылады.[1]

Қандыгүл
Pedicularis bracteosa
Pedicularis bracteosa
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Lamiales
Тұқымдасы: Orobanchaceae
Тайпасы: Rhinantheae
Тегі: Pedicularis
түрлері

600-дей түрі белгілі

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім