Қан плазмасы

Қан плазмасы (гр. πλάσμα) — қанның сұйықтық бөлімі, ақуыздар коллоидты ертіндісі.

Мұздатылған қан плазмасы

Оның құрамына (90-92%) органикалық және бейорганикалық заттар (8-10%) кіреді. Плазмадағы оганикалық заттардан ең көбі ақуыздар (орта есеппен 7-8%) – албуминдер, глобулиндер және фибриноген (фибриногені жоқ плазманы қанның сары суы деп атайды). Одан басқа, қан плазмасы құрамында глюкоза, май, майтекті заттар, аминқышқылдар, мочевина, зәр және сүт қышқылы, ферменттер, гормондар т.б. болады. Бейорганикалық заттар қан плазманың 0,9-1,0% бөлімін құрайды.? Бұл негізінен натрий, калий, кальций, магний т.б тұздары. Тұздардың сұйықтықтың құрамы физиологиялық сұйықтық деп атайды, оның құрамы қан плазмасының тұздар құрамына сай келеді. Медицинада физиологиялық сұйықтық ағзаға сұйықтық жеткізу үшін пайдаланады.

Қан плазмасында ерітілген ақуыздар, минералды тұздар және басқа заттар арнайы осмостық қысымын белгілейді, ол ұлпамен қан арасындағы судың алмасуында үлкен рөл атқарады. Ақуыздар плазмаға тұтқырлық (вякость) қасиетін береді де қан ұю процесінде де маңызды рөл атқарады. Қан плазмасының құрамында 90-92% су; 7-8% нәруыз; 0,12% глюкоза 0,7-0,8% май 0,9% тұз болады.