Қарашай-малқар тілі

(Қарашай-балқар тілі бетінен бағытталды)

Қарашай-малқар тілі (къарачай-малкъар тил) — қарашайлар мен малқарлар сөйлейтін, түркі тілдері жанұясына жататын қыпшақ тілдерінің бірі. Оның екі диалектісі бар, айырмашылығы — қарашайлар /tʃ/ және /ʒ/, ал малқарлар /ts/ және /z/ деген екі дыбысты қолданады.

Қарашай-Малқар
Къарачай-Малкъар/Qaraçay-Malqar
Сөйлеу орны: Ресей 
Аумағы: Қабарда-Балқария, Қарасай-Шеркесия
Барлық сөйлеушілері: 400,000
Тіл ұясы: Алтай[1] (даулы)
 Түркі
  Қыпшақ
   Құман-Қыпшақ
    Қарашай-Малқар 
Жазу әдісі: Кириллица
Тіл белгілері
ISO 639-1: ешқандай
ISO 639-2: krc
ISO 639-3: krc

 

Түркі тілдерінің қыпшақ тобына жатады. Негізінен Ресей Федерациясының Қарашай-Шеркес және Қабарда-Балқар республикаларында таралған. Осы екі республиканың мемлекеттік тілі болып табылады. Ресейде 303 мың адам сөйлейді (2002). Қазіргі жазуы кириллицаға негізделген.

Әліпбиі

өңдеу

Қазір қолданылстағы қарашай-балқар әліпбиі;

А а Б б В в Г г Гъ гъ Д д Дж дж Е е
Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Къ къ Л л
М м Н н Нг нг О о П п Р р С с Т т
У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ ъ
Ы ы ь Э э Ю ю Я я

Мысалдар

өңдеу
Қазақша Қарашай-балқарша
(кирил)
Қарашай-балқарша
(latın)
Сәлеметсіз бе! Кюнюгюз ашхы болсун! Künügüz aşhı bolsun!
Қалайсыз? Къалайсыз? Qalaysız?
Сенің атың кім? Сени атынг къалайды? Seni atıñ qalaydı?
Сенің жасың нешеде? Санга ненча джыл болады? Saña nença cıl boladı?
Кешіріңіз! Кечериксиз! Keçeriksiz!
Бала шөлмекті сындырды. Джашчыкъ шышаны сындырды. Caşçıq şışanı sındırdı!

Сандар

өңдеу
  • 0. ноль
  • 1. бир
  • 2. эки
  • 3. юч
  • 4. тёрт
  • 5. беш
  • 6. алты
  • 7. джети
  • 8. сегиз
  • 9. тогъуз
  • 10.он

Сілтемелер

өңдеу
  1. "[1] Ethnologue"

Сыртқы сілтемелер

өңдеу

Үлгі:Lang-stub