Қарашақаздар

Қарашақаз (лат. (Branta) - қазтәрізділер отрядының үйректер тұқымдасына жататын құс.

Қарашақаздар
Канада қарашақазы (Branta canadensis)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Қазтәрізділер Тұқымдасы: Үйрек Кіші тұқымдасы: Қаздар Тегі: Branta Scopoli, 1769
Түрлері
Branta bernicla Branta canadensis Branta hutchinsii Branta leucopsis Branta ruficollis Branta sandvicensis and see text
Синонимдері
Nesochen Salvadori, 1895

Қазақстанда Солтүстік Қазақстанда, Зайсан ойпатында, Сілеті көлінің маңында, Наурызым қорығы мен Алматы қаласының маңындағы сарқынды су қоймасы - Сорбұлақ көлінде кездеседі. Қарашақаздың екі түрі: дара қаз - ТМД елдерінде, тундра мен орманды-тундрада; ақ бетті қараша қаз - Жаңа Жердің Оңтүстік аралында таралған. Канадтық қарашақаз ТМД елдерінің жерінде ұялайды. Олар тундраның құрғақ жерлерінде сирек шоғырланып орналасады. Ақ бетті қарашақаз Қызыл кітапқа енгізілген.

Сипаты

• Дене тұрқы қаздан кіші (62 см):
• * қанатының ұзындығы 36-см-дей, жайғанда 124 см-дей;
• * құйрығының ұзындығы 11 см.;
• * салмағы 1,5-2,5 кг.
• Басы, мойыны және төсі қара, мойнында жіңішке сақина тәрізді ақ жолағы болады, сондай-ақ құйрығының астыңғы жағы ақ. Ұшқанда алдынан қарағанда қара, артынан - ақ түсті болып көрінеді.
• Батпақты, сазды жерлерде ұялайды. Ұясын құрғақ жерге шұңқыр жасап салады, оның ішіне мамық төсейді.
• Қорегі - су өсімдіктері, астық тұқымдастары. Егістік жерлерде дәнді дақылдармен қоректенеді.
• Қарашақаз жыл құсы. Топталып ұшып, ұзақ уақытқа жұп құрады.
• Ұшып келісімен сәуір-мамыр айларында мекиені 3-6 жұмыртқа (қоңырлау келген) салып шайқайды, кежегі ұяны қорғайды. Балапандарын қанаты қатайғанша мекиені мен кежегі бірге ертіп жүреді.
• Қазан-қараша айларында қыстау үшін Иран, Ирак, Үндістан және тропиктік, субтропиктік аймақтарға ұшып кетеді.

Тағы қараңыз

• Қазақстанның қызыл кітабы