Қарақорым қаласы

'Қарақорым қаласы – Шыңғыс хан мемлекетінің астанасы (1220 – 64). Орталық Моңғолиядағы Орхон өзені аңғарында орналасқан. Жаудан қорғану үшін қаланың екі жақтауы қара қорым таспен қоршалғандықтан осылай аталған. Бұл өңірді ертеде ғұндар, кейіннен түркілер мекендеген. Одан беріректе керейлердің астанасы болды.

• Шыңғыс хан 1220 ж. Қарақорымды астанаға айналдырды. Қаладағы әсем сарайлар мен қорғаныс қамалдары Үгедей хан тұсында салынды. Астана ретінде Қарақорымға Еуропа мен Азияның түпкір-түпкірінен елшілер мен саудагерлер, саяхатшылар ағылып келіп жатты.
• Мысалы, 1246 ж. маусым – шілде айларында өткен, Күйік (Гуюк) ханды ұлы хан сайлау құрылтайына Рим, Франция, Орыс, Қытай, Бағдат, Хорезм, Дешті-Қыпшақ елдерінен төрт мыңнан аса өкіл келген.
• 1264 ж. Құбылай астананы Ханбалыққа (Пекин) көшіргеннен кейін Қарақорымның саяси мәні әлсірей бастады.
• Юань (Моңғол) әулеті биліктен кеткен соң 1380 ж. қытай әскерлері қаланы жермен-жексен етті.
• Тек, 1532 ж. бұрынғы Қарақорымның орнына буддалық ғибадатхана тұрғызылды. Сөйтіп, 13 – 14 ғасырларда әлемдегі көрікті қалалардың бірі болған қала жер қойнында қалып қойды.
• Оның орнын 1889 ж. Ресей этнографы Николай Ядринцев анықтады. Қаланы анықтау моңғол жеріндегі айғақтар негізінде түркітанудың бастамасы болды.