Қаржыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі

Қаржыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі. Қазіргі уақытта қаржыны басқаруды жетілдіру - бұл үдерісте автоматтандырылған жүйелерді жасап, оларды қаржыны басқаруға ендіру мен үйлестіру негізінде жүргізіліп отыр. Экономикалық-математикалық әдістер мен электронды- есептеу техникасына негізделген басқарудың автоматтындырылған жүйелері (БАЖ) қаржыны жалпы басқарудың бір бөлігі болып табылады. Қаржыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі деп қаржыны, қаржы жүйесін тиімді басқаруға мүмкіндік жасайтын есептеу және ұйымдық техниканың, байланыс құралдарының әкімшілік, экономикалық, математикалык әдістерінің жиынтығын атайды. Ол есепке алу, жоспарлау және ұлттық шаруашылықты басқару үшін ақпаратты жинау мен өңдеудің жалпы мемлекеттік автоматтандырылған жүйесінің қосалқы жүйесі ретінде көрінеді.

Кәсіпорындарды басқарудың автоматтандырылған жүйелерінде (КБАЖ) қаржыны басқарудың дербес функциялық қосалқы жүйесі бөлініп көрсетіледі, онда қаржылық-кредиттік басқарудың есептері шығарылады. Ол өнім өндіріп, оны өткізудің белгілі бір жағдайында ең жоғары рентабелділікке жету үшін пайдаланылатын шаралардың, әдістер мен құралдардың жиынтығы болып табылады. Қосалқы жүйеде басқару ерекшеліктері өндірістік қорлар мен айналыс қорларының толық айналымын қауыштыратын ақшалай қаражаттардың толық айналымымен байланысты және басқарудың бұл функциясының көп мақсатты сипатын айшықтайды. Қосалқы жүйе ресурстардың жай-күйімен олардың қозғалысының үдерістерін сипаттайтын басқару блоктарын кіріктіреді.

КБАЖ-дағы қаржылық есептер ақпараттардың (өндірістің, материалдық ресурстардың, еңбектің және т.б.) аралық массивтерін пайдалану кезінде, яғни басқарудың басқа объектілері бойынша шешілетіндіктен кәсіпорынның әр түрлі құрылымдық бөлімшелерінің АЖО-ны кіріктіретін және есептеу орталығының ЭЕМ-мен жалғастырылған АЖО-ның желісін құру қажет. Сөйтіп, екі деңгей құрылады: үлкен ЭЕМ-нің ресурстарын қажет ететін есептер шығарылатын жоғарғы деңгей және ДЭЕМ-мен жарақтанған және жергілікті желіге жалғастырылған АЖО болып табылатын төменгі деңгей.

Толып жатқан ақпараттық ағымдар қалыптасатын қаржы жүйесінің төменгі деңгейлерінің техникалық құралдарының кешені құжаттарды жасаудың, көбейтудің, көшірудің, өңдеудің, тасымалдау мен сақтаудың түрлі құралдарын, басқару байланысының құралдарын, дабылдама, ақпараттық құралдарды пайдалануды қарастырады.

Дербес ЭЕМ-нің, әсіресе кәсіби КДЕМ-нің, электронды поштаның, деректер жинақтамасының, мәтінді және графиктік ақпаратты өңдеу құралдарының, өзге қазіргі ақпараттық техниканың болуымен байланысты басқару қызметін ұйымдастыруды түбірлі өзгертудің жағдайлары пайда болып отыр. Техникалық құралдар басқару шешімдерінің тікелей үдерісінде көптен-көп пайдаланылып келеді.

ҚЕАЖ жағдайларында қаржыны басқару аппарты жұмысының мазмұны айтарлықтай өзгеруде. Мамандардың шығармашылық жұмысқа - БАЖ үшін проблемаларды, есептерді және оларды шығару шарттарын әзірлеу мен қоюға, терең экономикалық талдау жасауға және қаржыны оперативті басқарудың барлық буындарында - жергілікті қаржы органдарынан бастап Қаржы министрлігіне дейін БАЖ кеңестерінің көмегімен білікті шешімдер қабылдауға уақыты босайды. Қаржы жоспарларын орындаудағы, қаржылық тәртіптегі алшақтықтарды жоюға бағытталған жедел шараларды уақтылы қабылдау жөніндегі қаржылық аппараттың мүмкіндіктері едәуір артады. Қаржы жұмыскелерінің БАЖ-дан алған ақпараттарды оларға көптеген нұсқалар мен оңтайлысын таңдауды есепке алу негізінде қабылданатын басқару шешімдерінің сапасын арттыруға мүмкіндік береді.

Қазіргі уақытта қаржы органдарының төменгі жергілікті органдарының, аудандық және қалалық қаржы басқармаларының жұмысына қаржылық есеп-қисаптарды автоматтандыруды енгізу көкейкесті мәселе болып отыр. Іс жүзінде мұндай жұмыс оларда инспекторлар мен экономистердің автоматтандырылған жұмыс орындарын (АЖО) енгізумен басталады, бұл орындарда жеке пайдаланудың микро-ЭЕМ-і қолданылып отыр. Әсіресе, бұл халықтың табыстары жөніндегі мағлұмдамалардың көптеген және үнемі өзгеріп отыратын мәліметтерімен іспеттес болатын салық агенттері үшін өте көкейкесті мәселе.

Қаржыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі тұрақты экономика жағдайында ойдағыдай іс-әрекет ететінін айта кету қажет. Тек осы жағдайда ғана ол қаржылық аппарат жұмысының мазмұнын айтарлықтай өзгертуге мүмкіндік береді.