Қатты отынды ракета қозғалтқышы

Қатты отынды ракета қозғалтқышы (ҚОРҚ) — қозғалтқыштың жану камерасында орнатылған, қатты отынмен жұмыс жасайтын реактивті қозғалтқыш. Ол төмендегідей негізгі бөліктерден: кемерден (корпус), реактивті соплодан, отын шашкасы, отынды жандыруға арналған қондырғы мен үшу аппаратына бекіту желісінен тұрады. Қатты отынды ракета қозғалтқышытың кемері (металдан жасалған цилиндр) қозғалтқыш қондырғысының негізгі бөлігі болып саналады және басқа желілер мен бөлшектерді бекіту үшін қолданылады. Әдетте кемер жану камерасы мен отын бағының, ал кейбір ракеталарда үшу аппаратының кемері қызметін де атқарады. Қатты отынды ракета қозғалтқыштың жану камерасындағы қысым 200-300 кг/см3-ге, ал газ температурасы — 3000° С-ға жетеді, ол шүмектен 2500 м/сек-қа дейінгі жылдамдықпен шығады. Қатты отынды ракета қозғалтқышытың жақсы жағы оның құрылымының қарапайымдылығында, жұмысқа әр кез дайын болуы мен сенімділігінде, кемшілігі — жұмыс уақытының шектеулі болуына (әдетте 1 минуттан аспайды) және үлкен күш туғызудың қиындығына саяды. Қатты отынды ракета үшу жылдамдығын 28000 км/сағ-қа дейін жеткізе алады, ал сұйық отынды қозғалтқыштарда ол 50 000 км/ сағ-қа дейін жетеді. Қызметіне қарай, Қатты отынды ракета қозғалтқышы үш негізгі топқа бөлінеді: шерулік (негізгі), қосалқы және зертханалық. Қатты отынды ракета қозғалтқышы көп сатылы әр түрлі үшу қашықтығындағы баллистикалық ракеталарда, ғарыштық ракеталарда, снарядты ұшақтарда, жердің жасанды серіктерінің ракета тасығыштарында, жойғыш ұстағыштарда және басқа да ұшу аппараттарында қолданылады.

Ракета ұшу барысы

Аполлон кемесі