Қатысушы:Gulziya Kenzhaliyeva/Эдит Кларк
| Эдит Кларк | |
| Edith Clarke | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Ховард аймағы, Мэриленд |
| Қайтыс болған күні | |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Жұмыс орны |
General Electric, Техас университеті |
| Ғылыми дәрежесі |
Тау Бета Пи, Профессор |
| Альма-матер |
Вассар колледжі, Массачусетс технологиялық институты |
| Марапаттары |
|
Эдит Кларк (10 ақпан 1883 жыл - 29 қазан 1959 жыл) — Америка Құрама Штаттарында электр инженері ретінде кәсіби жұмысқа орналасқан алғашқы әйел,[1] сонымен қатар елдегі электротехника саласындағы алғашқы ғалым әйел.[2]Ол Американдық электр инженерлері институтында баяндама жасаған алғашқы әйел болды. Кәсіби мәртебесі Тау Бета Пи деп танылған алғашқы әйел инженер және Американдық электр инженерлері институтының мүшесі атанған алғашқы әйел.Ол электр жүйелерін талдауға маманданған. [3] Және айнымалы ток электр жүйелерінің схемаларына талдау жазды.[4]
Жастық шағы және білімі
өңдеуЭдит Кларк, тоғыз баланың бірі, адвокат Джон Риджели Кларк пен Сьюзан Дорси Оуингстың отбасында, 1883 жылы 10 ақпанда Мэриленд штатындағы Ховард округінде дүниеге келді.[5] 12 жасында жетім қалған оны үлкен әпкесі тәрбиелеп, өсірді. Ол өзіне қалған мұрасын 1908 жылы бітірген Bассар колледжінде математик және астрономия мамандығы бойынша оқуға жұмсады.[6]
Колледжден кейін Кларк Сан-Францискодағы жеке мектепте және Маршалл колледжінде математика және физика пәндерінен сабақ берді. Содан кейін ол Висконсин–Мэдисон университетінде біраз уақыт құрылыс жұмыстарын оқыды, бірақ 1912 жылы Американдық телефон-телеграф компаниясында "есептеуші"(вычислитель) болуға кетті. Ол ұзақ қашықтыққа электр энергиясын беру проблемаларына математикалық әдістерді қолданған Джордж Кэмпбелл үшін есептеді.[7]Ол Американдық телефон-телеграф компаниясында жұмыс істей отырып, түнде Колумбия университетінде электротехниканы оқыды.
1918 жылы Кларк Массачусетс технологиялық институтына түсіп, келесі жылы Массачусетс технологиялық институтында Электротехника магистрі дәрежесін алған алғашқы әйел болды.[1]Оның Массачусетс технологиялық институтындағы диссертациясын Артур Кеннеллидің жетекшілігімен жазды. Және де диссертациясын "Айнымалы ток электр тізбектерін талдау"деп аталды. [8]
Кәсіби мансабы
өңдеуКларк инженер ретінде жұмыс таба алмаған соң, General Electric-те турбоқұрылыс бөлімінде есептеушілердің жетекшісі ретінде жұмыс істеуге көшті. Осы уақыт ішінде ол "Кларк калькуляторын" ойлап тапты.[1] Ертеде Графикалық калькулятор, бұл қарапайым графикалық құрылғы электр желілеріндегі электр тогына, кернеуге және кедергіге қатысты теңдеулерді шешті. Ал бұл құрылғы гиперболалық функцияларды қамтитын сызықтық теңдеулерді алдыңғы әдістерге қарағанда он есе жылдам шеше алды. Ол 1921 жылы калькуляторға патент алды және 1925 жылдан бастап сатылымға шығарды.[1][9]
1921 жылы Кларк Түркиядағы Константинополь әйелдер колледжінде Физика пәнінен сабақ беру үшін GE-ден демалыс алды. Өйткені оған электротехникамен айналысуға рұқсат етілмеді, ол өзгелермен бірдей жалақы алмады және сол жұмысты істейтін ер адамдарға қарағанда кәсіби мәртебесі төмен болды.[10] Келесі жылы ол Түркиядан оралғанда, GE оған орталық станцияның инженерлік бөлімінде жалдамалы электрик ретінде жұмыс істеуді ұсынды. Осы жұмыста жүріп Америка Құрама Штаттарындағы алғашқы кәсіби әйел электрик атанды. Ол 1945 жылы General Electric-тен кетті.[11][12]
Оның математика саласындағы білімі оған өз саласында танымал болуына көмектесті. 1926 жылы 8 ақпанда американдық электр инженерлері институтының (AIEE) жыл сайынғы жиналысында баяндама жасаған алғашқы әйел ретінде, ол желінің тұрақсыздықсыз көтере алатын максималды қуатын есептеу үшін гиперболалық функцияларды қолдануды көрсетті.[13] Бұл мақала трансмиссиялық желілердің ұзағырақ болуына байланысты маңызды болды. Трансмиссиялық желілердің ұзағырақ болуы үлкен жүктемелерге және жүйенің тұрақсыздығына үлкен қауіп төндірді, ал Кларктың мақаласы үлкен жүйелерге қолданылатын модельді ұсынды.[14]Оның кейінгі екі жұмысы AIEE-ден марапаттарға ие болды: 1932 жылғы ең жақсы аймақтық қағаз сыйлығы және 1941 жылғы ең жақсы Ұлттық қағаз сыйлығы.[2]
Ол сондай-ақ Батыс Гувер бөгетінде гидроэлектростанцияларды жобалау және салу бойынша жұмыс істеді. Ол осы күнге дейін гидроэнергияны өндіретін турбиналарды әзірлеуге және орнатуға өз үлесін қосты.[15]
1943 жылы Кларк GE инженерлеріне арналған дәрістерге арналған жазбаларына сүйене отырып, энергетика саласындағы "айнымалы ток электр тізбектерін талдау" атты ықпалды оқулық жазды. Бұл екі томдық оқулық оның GE-де екінші жұмыс кезінде қызығушылық танытқан симметриялы компоненттер жүйесіне бейімделуі туралы айтады. Бұл жүйе электр жүйесіндегі шығындар мен электр жабдықтарының өнімділігін зерттеу және шешу инженерлері үшін математикалық құрал болып табылды. Кларк бұл жүйені Америка Құрама Штаттарындағы электр желісінің негізі болып табылатын үш фазалы компоненттерге қабылдады. Бұл оқулық көптеген жылдар бойы электр инженерлерін оқытудың негізі ретінде қолданылған.[16]
1947 жылы ол Остиндегі Техас Университетінің Электротехника факультетіне оқуға түсіп, елдегі алғашқы әйел Электротехника профессоры болды.[2] Oл 10 жыл сабақ берді және 1957 жылы зейнетке шықты.[2]
1948 жылы 14 наурызда "Дейли Техас"газетіне берген сұхбатында Кларк:" әйел инженерлерге әйел дәрігерлер сияқты сұраныс жоқ.Бірақ жақсы жұмыс жасай алатын кез-келген адамға әрдайым сұраныс бар",-деп атап өтті.[12]
Марапаттары
өңдеуЭдит Кларк Тау Бета Пи-де кәсіби мәртебеге ие болған алғашқы әйел инженер болды.[2] 1948 жылы Кларк американдық электр инженерлері институтының алғашқы әйел ғылыми қызметкері болды.[2] Ол американдық электр инженерлері институтында дауыс беру құқығы бар толық мүше ретінде қабылданған алғашқы әйел.[11] 1954 жылы ол жетістіктері үшін әйелдер инженерлері қоғамының (SWE) сыйлығын жеңіп алды.[17] Оны SWE негізін қалаушылардың бірі Эвелин Джеттер ұсынды [18] және автомобиль от транзисторының "оның тұрақтылық теориясы мен схемаларды талдауға қосқан үлкен үлесін мойындау" өнертапқышы шықты. [8] [19] Кларк 1998 жылы "Мэриленд тарихындағы жетістікті әйелдер" кітабына енгізіліп, Американдық ұлттық өмірбаянына және қазіргі кезеңдегі әйгілі американдық әйелдерге енгізілді.[11]
2015 жылы Кларк қайтыс болғаннан кейін ұлттық өнертапқыштардың Даңқ залына қосылды.[15]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ a b c d Американ ұлттық өмірбаяны
- ↑ a b c d e f ЭДИТ КЛАРК ТУРАЛЫ ЕСТЕЛІК
- ↑ Эдит Кларк және энергетикалық жүйенің тұрақтылығы
- ↑ Айнымалы ток электр жүйелерінің тізбектерін талдау
- ↑ "Эдит Кларк". Математик әйелдердің өмірбаяны. Агнес Скотт Колледжі
- ↑ http://wit.library.cornell.edu/show.html?id=13
- ↑ "Эдит Кларк". Электротехника және электроника инженерлері институты.
- ↑ a b "Эдит Кларк"
- ↑ АҚШ патенті 1552113, Эдит Кларк, 1925 жылы 1 қыркүйекте шығарылған "Калькулятор"
- ↑ Инженер Эдит Кларктың электрлендіру тарихы
- ↑ a b c Мэриленд әйелдер Даңқ залы
- ↑ a b Компьютерлік технологиялар саласындағы алғашқы әйелдер
- ↑ Эдит Кларк-инженерлер жиналысында баяндама оқыған жалғыз әйел
- ↑ Эдисон техникалық орталығы
- ↑ a b Интернет мұрағатына қайта кіру машинасы
- ↑ Oның тарихы.Американы өзгерткен әйелдердің хронологиясы
- ↑ Мэриленд Мұрағаты
- ↑ Әйелдер инженерлік қоғамының журналы
- ↑ "Нью-Йорк таймс"