Kasyaaan
Федор Иванович Толбухин 16 маусым 1894, Андроникс ауылы, Ярославль облысы, Ресей империясында туған. Кеңес Одағының маршалы - 1944, Кеңес Одағының Батыры -1965, Югославияның халық батыры - 1945, Болгария Республикасының Батыры - 1979.
Ұлы Отан соғысы кезінде Сталинград шайқасы армиясын басқарған, Нацисттік басқыншылардан Югославияны азат етуге қатысып, Румыния, Болгария, Венгрия, Австрия елдеріне қарсы шайқасты; 1945-1947 жж. - Оңтүстік Қарулы Күштерінің бас қолбасшысы.
Өмірбаяны өңдеу
1894 жылы 16 маусымда Ярославль облысының Ярославль ауданында, Андроникс ауылында, шаруа отбасында дүниеге келді. Әкесі - Иван Федорович Толбухин (1863-1907)Санкт-Петербургте саудамен айналысқан. Әкесі қайтыс болғаннан кейін, ол басқа балалармен бірге ағайындыларымен, Петербургтік саудагерлерімен тәрбиеленді. 1912 жылы Петербург коммерциялық мектебін бітіріп, Санкт-Петербургте бухгалтер болып жұмыс істеді.
Отбасы өңдеу
- Бірінші әйелі (1919 жылдан бастап 1920 жылға дейін) - Екатерина Ивановна;
- Қызы - Татьяна (? -1980) Владимир Вробувскиге үйленді;
- Екінші әйелі (1923 жылдан бері) - Толбухина Тамара Евгеньевна;
- Ұлы ерте өлді;
Естелік өңдеу
- Федор Иванович оқыған Ярославль аймағындағы Толбухчино (бұрынғы Давыдково) кенті.
- 1949-1990 жылдары Болгариядағы Добрич қаласы Толбухин деп аталды.
- «Толбух» шаруа қожалығы Қазақстан, Көкшетау облысы, Қызылту ауданы.
Ескерткіштер өңдеу
- Мәскеудегі Федор Толбухиннің ескерткіші (1960 ж., Мүсінші Л.А. Кербел, сәулетші Г.А. Захаров);
- Софияда - 1990-шы жылдардың басында Болгариялық билік оны бұзып, бұзылған ескерткіш Ресейге әкелініп, Ярославль ауданындағы Тутаев қаласында;
- Донецк қаласында Ильич даңғылы мен Мария Ульянов көшесінің қиылысында (1995 ж мүсінші Ю.И. Балдин, сәулетші А. Л. Лукин);
- Ярославльдегі Толбухин ескерткіші (1972);
- Ярославль аймағы Толбохино ауылындағы мектептің ауласында;
- Ярославль облысы Андроникс ауылындағы бюст;
- Волгоград қаласының 1-лицейінің ауласында;
- Солтүстік Қазақстан облысы Телжан ауылында мектептің ауласында;
- Маршал Толбухин көшесіндегі Петрозаводск қаласындағы мемориалдық тақта (2018 жылғы 29 маусымда ашылған);
- №212 Санкт-Петербург мемлекеттік медицина университетінде әскери даңқ залында;
Әдебиеттер өңдеу
- Храпченков В. К. Солдат Отчизны в маршальских погонах. Ярославль: Нюанс, 2005. 380, [3] с.: ил., портр., карты. (60 лет Великой Победы).
- Үлгі:Книга:Герои Советского Союза
- Кузнецов П. Г. Маршал Толбухин [1894-1949]. — М., 1966.
- Мальцев Е. Е. В годы испытаний. — М.: Воениздат, 1979.
- Народни хероји Југославије, «Партизанска књига» Љубљана, «Народна књига» Београд, «Побједа Титоград», 1982 година.
Сілтемелер өңдеу
- К 120-летию со дня рождения Маршала Советского Союза Ф. И. Толбухина
- Үлгі:Warheroes
- Толбухин Фёдор Иванович на сайте Министерства обороны Российской Федерации
- Кавалер ордена Победы Маршал Советского Союза Ф. И. Толбухин.
- Генерал армии Махмут Гареев, доктор исторических наук. Маршал Толбухин. Красная звезда, 2000.
- Толбухин Фёдор Иванович.
- Полководцы и военачальники Великой Отечественной. Вып.2 — М.: Молодая гвардия, 1979.
- Тимофеев А. Ю. Толбухин Фёдор Иванович. Проект РВИО и ВГТРК «100 великих полководцев». Басты дереккөзінен мұрағатталған 23 маусым 2013.
- http://marshal-sssr.ru/биография-маршала-толбухина/