Қызжүзім (Parthenocіssus) — жүзім тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдік. Шыққан жері Солтүстік Америка. Қазақстанның Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда облыстарында кездеседі. Бақтарда, үй, балабақша, мектеп ауласында сәндік үшін баулық Қызжүзім (Р. іnserta) мен бесжапырақты Қызжүзім (Р. quіnquefolіa) түрлері қолдан өсіріледі. Биіктігі 3 м-дей.

Қызжүзім
бесжапырақты қызжүзім
бесжапырақты қызжүзім
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Core eudicots
Сабы: Vitales
Тұқымдасы: Жүзімдер
Тегі: Parthenocissus
Planch.

Басқа өсімдікке мұртшалары арқылы жабысып шырмалады. Мұртшалары 3-тен 8-ге дейін тарамдалған. Әр тарамының ұшында дөңгеленіп кеңейген емізікшелері болады. Олар арқылы жартас, үй, қоршаулардың қабырғаларына жабысып өрмелеп өседі. Өркендегі мұртшалардың қарама-қарсысына жай және саусақ салалы (түріне байланысты) ұзын сағақты жапырақтары орналасады.

Саусақ салалы күрделі жапырағы 3 немесе 5 жапырақшалы келеді. Гүлі қос жынысты, жеке гүлі 5 тостағанша жапырақшадан, 5 күлтеден, 3 — 5 аталықтан, 2 жеміс жапырақшасынан түзілген аналықтан тұрады. Гүлдері сабағының ұшынан дамиды. Маусым айынан тамызға дейін гүлдейді. Жемісі — 1 — 3 тұқымды көк немесе қара қошқыл түсті жидек.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, I том