Қызылқорған [1]— ортағасырлық бекініс орындары. Түркістан облысыСозақ ауданы Шу өзенінің төменгі ағысында өланбел сайында орналасқан.Бернштам. 1948 ж. Оңтүстік Қазақстан археологиялық экспедициясы (жетекшісі Бернштам) зерттеген. Бернштамның пікірінше, Қызылқорған бекініс орны 19 ғ-да керуен сарай қызметін атқарған. Шу арқылы Сарысу бойымен Орталық Қазақстанға апаратын сауда жолында маңызды байланыс бекеттері болған тәрізді. Қызылқорған ауданы 32Ө32 м, биіктігі 2 м төрт бұрышты төбе. Оны айналдыра қазылған ордың ені 4 м, тереңдігі 0,5 м. Қызылқорған бекінісінің ауданы 35x35 м, биіктігі 2 м. Сыртынан айналдыра қоршаған ордың ені 3 — 6 м, тереңдігі 1 м шамасында.
Қызылқорған Жамбыл облысыТалас ауданы Ойық ауылынан солтүстікке қарай 10 — 12 км жерде Қызылқорған , одан солтүстікке қарай 5 км жерде Қызылқорған орналасқан. 1980 ж. Жамбыл облысы тарихи өлкетану мұражайы (жетекшісі Қ.Байбосынов ), 1983 ж. ҚазМУ-дың археологиялық отряды (жетекшісі М.ЕлеуовМұрағатталған 9 желтоқсанның 2011 жылы. ), 2000 ж. Оңтүстік Қазақстан археологиялық кешенді экспедициясы (жетекшісі Қ.Байпақов(қолжетпейтін сілтеме)) зерттеген. Қызылқорған ауданы 40x30 м, биіктігі 1 м, тік бұрышты алаңқай. Айнала салынған қорғаныс дуалының ені 8 — 10 м, биіктігі 1 — 1,5 м. Дуалдың үстінде 8 күзет мұнарасының қалдықтары сақталған. Қамалдың сыртқы қақпасы солтүстік-батыс шетінде. Солтүстік дуалдан 6 м қашықтықта салынған, ауданы 1,5Ө1,5 м барлау шұңқырынан (тікқазба) бекіністің мәдени қабатының 2 м екендігі анықталды. Қызылқорған тік бұрышты, ауданы 165x170 м. Оны қоршаған дуалдың ені 20 м, биіктігі 2 м. Қорғаныс дуалының бойында 15 күзет мұнарасының орны бар. Сыртқы қақпа солтүстік-шығыс шетінде. Қалашықты қоршаған ордың ені 2 м, тереңдігі 2 — 2,5 м. Қазба жұмыстары кезінде табылған зат сынықтары қалашықты халық 10 — 12 ғасырларда мекен еткендігін дәлелдейді.[2]
Қызылқорған – Ақтау жотасындағы Жыңғылды аңғарының шығыс қапталындағы оқшау тау. Жан-жағы тік жартасты. 1960-жылдардың ортасына дейін батыс жағының ұшар басында кертпештелген басқыш ізі сақталған. Жаугершілік заманда Қызылқорған қорған міндетін атқарғанын айғақтайтын белгі бүгінде жоқ. Қызылқорған шығыс бетіндегі су ағар жүлге бойында қолдан қазылып жасалған тасқақ құдықтар 1980 жылдардың орта шеніне дейін сақталды. Қазір тегістеліп кеткен. Қызылқорған Маңғыстаудың әсем жерлерінің бірі болып саналады.[3]
