Құбайдолла Өтепқалиұлы

Құбайдолла Өтепқалиұлы — 1884 жылы қыркүйек айында бұрынғы Мыңтөбе ауылдық кеңесі (қазіргі Исатай ауданында) аумағында туған. Жас кезінде орысша, мұсылманша оқып білім алған. Ол жастайынан-ақ жүрдек ат мініп, жүйрік тазы ұстаған, ән салып, домбыра тартқан сері жігіт болып өскен.

Әкесі Дінбаян Өтепқалиұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліске белсене қатынасып, жаурынынан жарақат та алған. Көтерілісте жеңіліп Өтепқали және басқалары Астрахань түрмесіне қамалған кезде патша өкіметінің жазалаушы әскерлері Құбайдолланы інісі Ибрагиммен қоса майданға қара жұмысқа еріксіз әкеткен. Екеуі 1916–1917 жылдары Румыния, Австро-Венгрияға дейін жетіп, қара жұмыста болған. Патша тақтан құлағаннан кейін елге аман-сау оралған.

20-жылдардың соңы мен 30-жылдардың басында Құбайдолла елді ұжымдастыру ісіне белсене араласады. 30-жылдардың басынан бастап, үкіметтің солақай саясатының құрбандығына айналады, қудалауға түсіп, түрмеге жабылады. Құбайдолла бетің бар, жүзің бар демей тіке айтатын, бірбеткей адам болған. Осы мінезімен де ол кейбіреулерге жақпаған болу керек.

Гурьев қаласындағы архив мекемесінде істеп жүрген Құбайдолла 1937 жылдың 21 қазан күні екінші рет ұсталып, түрмеге қамалады. Оған басқаның еңбегін қанаған кулак, Кеңес өкіметіне колхоздастыруға қарсы үгіт-насихат жүргізді, жергілікті халық арасында Тухачевский бандасын және басқа да националфашистерді мадақтап үгіт жүргізді деген неше түрлі жалған айыптар тағылады. Ішкі істер халық комиссариаты Батыс Қазақстан облыстық басқармасының Айрықша үштігі 1937 жылғы 22 қарашада Құбайдолла Исатаевқа және басқа да 7 адамға РКФСР Қылмыстық істер кодексінің 58-бабының 10–11 тармақтары негізінде ату жазасына үкім шығарады. Гурьев қаласындағы түрмеде бұл үкім 1937 жылдың 28 қарашасы күні орындалады.

Тек осы уақиғадан 27 жыл өткен соң 1964 жылы 20 қазан күні Гурьев облыстық сот төралқасы кезінде жазықсыз жазаланған Құбайдолла Өтепқалиұлы Исатаевтың ісін қайта қарап, оны толықтай, ақтады.