Құшайри

Құшайри, әл-Құшайри Әбу-л-Қасым Абд әл-Кәрім бин Хауазан (986-1072) - қорасандық дінгер және сопы, классик, сопылық трактат «Ар-Рисала фи илм ат-тасауууфтың» авторы. Нишапур маңындағы Устууа деген жерде, егінші араб шаңырағында дүниеге келген. Балалық шағынан әскери өнерді, араб тілін, әдебиетін оқып үйренген. Бозбала шағында Нипапурге барып, атақты сопы-ашарит Әли ад-Даккакпен кездеседі де, көп ұзамай оның сүйікті шәкірті, соңынан кәсілу баласы болған. Құшайри оның ақылы бойынша Әбу Бәкір ат-Тусиден шафиит фикһын, кейіннен сол заманның аса беделді ғалымдары Ибн Фурақ пен Әбу Исхақ әл-Исфараиниден ашарит кәламын үйренеді. Ад-Даккак қайтыс болғаннан кейін, оның медресесінде сопылық мәжілісті басқарды. 1046 ж. қажыға барып келіп, сол медреседе хадистан сабақ бере бастайды да, ұзамай Нишапурдың аса ірі діни орындарының біріне айналады. 1048 жылдан басшыларының бірі Құшайри болған ашарит-шафиит тобы Салжұқ уәзірі әл-Күндүриге сүйенген Нишапур ханафиттері тарапынан қатты қуғынға ұшырайды. Бағдатқа барып, әл-Қаим халифаның ордасында хадистен сабақ береді. Құшайриға мұсылман ғылымының әр түрлі салалары бойынша жазылған 30-ға жуық шығарма телініп жүр. Оның «Ар-Рисала фи илм ат-тасаууф» деп аталатын еңбегінің маңызы зор.

Шығармалары:

• Латаиф ал-ишарат, 2-е изд. 1 - 5 , Миср, 1983;
• Арбаа расаил фи-т-тасаввуф//ММИИ, 1969, 17, 253 -

284, 18,243-286.