Үдету

Үдету (лат. amplificatio - өсіру деген мағынада) - шешендік сөз қолдану тәсілі, бейнелі сөздерді, бірыңғай эпитеттерді, ұқсас теңеулерді, мәндес сөздерді (синоним) тізбектеп келтіріп, ойды өзгеше әсерлі етіп жеткізеді. Қазақтың шешендік сөздеріне толғау, терме үлгісіндегі жыр-өлеңде де осы тәсіл жиі қолданылады. Қазақ поэзиясында кейде бірыңғай ұйқастар осы тәсілмен жасалады. Мысалы, "Қимылда, тіл, қимылда Қимылдайтын күн бүгін!". Бұл Ілиястың "Дала" поэмасының "Той бастар" бөліміндегі үдету тәсілін қолданудың бір үлгісі. Мұндағы ағыл-тегіл құйылып келетін жырға лайық үстемелеу сөздер поэманың шаттық сезіміне толы көтеріңкі пафосына да сай келеді. Кейде көркем прозада, М.Әуезовтің "Абай жолы" эпопеясында, Ж.Аймауытовтың "Ақ білек" романында да үдету тәсілін қолдану, мысалы, сипаттама сөздерді тізбектеп беру кездесіп отырады. Бірақ, көркем прозада үстемелеу, бейнелі, мағыналас сөздерді, эпитеггерді еселеп қолдану түрінде көрінеді.