Үйдене

Үйдене, Жайдақ – Зайсан көлі алабындағы өзен

Үйдене өзені
Сипаттамасы
Ұзындығы	103 км
Су алабының ауданы	856 км²
Су алабы	Зайсан көлі
Су ағысы
Бастауы	Сауыр-Тарбағатай жотасының солтүстік беткейіндегі бұлақтар
• Координаттары	47°09′59″ с. е. 84°59′15″ ш. б.47.16639° с. е. 84.98750° ш. б. / 47.16639; 84.98750
Сағасы	Зайсан көліне
Орналасуы
Ел	Қазақстан
Аймақ	Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы аумағында

Географиялық орны

Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы аумағында. Ұзындығы 103 км, су жиналатын алабы 856 км².

Бастауы

Үйдене Сауыр-Тарбағатай жотасының солтүстік беткейіндегі бұлақтардан басталып, Зайсан көліне құяды.

Гидрологиясы

Аңғары жоғарғы бөлігінде тар (таулық), төменде, Зайсан (Жайсаң) қазаншұңқырында 0,4-1,5 км-ге кеңейеді. Өзен қар (50%), жаңбыр (25%) және жер асты (25%) суымен толығады. Су режимі бойынша көктем-жаз кезеңінде (наурыз-маусым) таситын өзендерге жатады. Ағынының 75-85%-ы су тасу, 10-25%-ы жазғы-күзгі сабалық (шілде-қараша), 2-5%-ы қысқы сабалық (желтоқсан-ақпан) кезеңдерінде өтеді. Суының минералдылығы су тасу кезеңінде 100-200 мг/л-ден жазғы-күзгі және қысқы сабалық кезеңдерде 300-700 мг/л-ге дейін өзгереді. Көп жылдық орташа су ағымы Зайсан қаласының тұсында 3,76 м³/с. Орташа лайлылығы жоғарғы ағысында 25 г/м³-ден төменгі ағысында 100 г/м³-ге дейін өзгереді. Өзен негізінен егін суаруға пайдаланылады. Өзенде Үйдене бөгені салынған.