Үй (өзен)
Үй – Тобыл алабындағы өзен.
| Үй өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 462 км |
| Су алабының ауданы |
34400 км² |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Орал тауының шығыс беткейі |
| • Орналасқан жері | Азнашево селосы тұсы (Ресей) |
| • Координаттары | 54°44′11″ с. е. 59°30′23″ ш. б. / 54.73639° с. е. 59.50639° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Тобыл өзені |
| • Орналасқан жері | Қаражар ауылынан 10 км жоғары |
| • Координаттары | 54°17′51″ с. е. 63°58′39″ ш. б. / 54.29750° с. е. 63.97750° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°17′51″ с. е. 63°58′39″ ш. б. / 54.29750° с. е. 63.97750° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан,  Ресей
|
Географиялық орны өңдеу
Қазақстанда Қостанай облысы Қарабалық ауданындағы жерімен ағады. Ұзындығы 462 км. Су жиналатын алабы 34400 км2 (оның 5500 км2-і Қазақстанда).
Бастауы өңдеу
Бастауы Башқұртстан (Ресейден) жеріндегі Азнашево селосы тұсынан (Орал тауының шығыс беткейі) басталып, Қаражар ауылынан 10 км жоғары Тобыл өзеніне құяды. Қостанай облысы жеріндегі ұзындығы 235 км.
Гидрографикасы өңдеу
Ең ұзын саласы - Тоғызақ өзеннің оң жағалауы бұйратты жазық. Үй өңіріндегі жердің жартысынан артығы егістік. Аңғарының ені Новоукраинка ауылына дейін 1,8 — 3,0 км, қалған бөлігінде 4 — 6 км. Жайылмасы бас жағында 60 — 80 м, төменгі ағысында 2,0 — 3,2 км. Жауын-шашын суымен толысады. Суы көктемде, жазда тұщы, сәл кермек, ауыз суға жарамды. Минералдылығы көктемгі су тасу кезеңінде 200 — 400 мг/л-ден жазда 600 — 700 мг/л-ге, қыста 1200 — 1400 мг/л-ге дейін өзгереді. Арнасынан су жыл бойы ағады. Жылдық орташа су өтімі Троицк қаласының тұсында секундына 11,0 м3. Суының орташа көп жылдық лайлылығы жоғарғы ағысынан 30 — 50 г/м3-ден төменгі ағысында 100 — 200 г/м3-ге дейін өзгереді. Суы егін, мал суаруға, елді мекендер тұрғындарының қажеттігіне пайдаланылады.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 9 том