Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт

Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт — мемлекетаралық келісім. 1992 ж. 12 мамырда Ташкент қ-нда ТМД-ға қатысушы мемлекеттер: Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан басшыларының қол қоюымен бекітілді. Сонымен қатар Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа кейіннен Әзірбайжан (24.9.1993), Грузия (9.12.1993), Беларусь (31.12. 1993) кірді. Келісім кейіннен ұзарту шартымен бес жылға жасалып, 1994 ж. 20 сәуірде күшіне еніп, БҰҰ хатшылығында 1995 ж. 1 қазанда тіркелді. Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қатысушы мемлекеттер мемлекетаралық қатынастарда күш қолданбауға немесе күш арқылы қыр көрсетпеуге, әскери одақтарға немесе қандай да болмасын басқа топтастықтарға, сонымен қатар қатысушы мемлекеттердің басқаларға бағытталған әрекеттеріне қатыспауға міндеттеме алды. Бір немесе бірнеше қатысушы мемлекеттің аумақтық тұтастығына және тәуелсіздігі мен қауіпсіздігіне немесе халықар. бейбітшілік пен қауіпсіздікке қатер төнген жағдайда қатысушы мемлекеттер бірлескен кеңес механизмін кідіріссіз іске асыратын болады. Қатысушы мемлекеттердің біріне қарсы шапқыншылық акт жасалған жағдайда, басқа қатысушы мемлекеттер мұны Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт-қа қатысушы мемлекеттерге қарсы шапқыншылық деп қарай отырып, әскери, т.б. көмек көрсетеді, сонымен қатар БҰҰ-ның Жарғысының 51-бабына сай ұжымдық қорғану құқығын жүзеге асыру ретінде өзінде бар құралдармен қолдайды. Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қатысушы мемлекеттердің жоғ. саяси органы — Ұжымдық қауіпсіздік кеңесі. Оның құрамына Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қатысушы мемлекеттер басшылары, сыртқы істер министрлері, қорғаныс министрлері және Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің Бас хатшысы кіреді.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, VIII том