Ұлпатүзілу

Ұлпатүзілу (гистогенез) (histogenesis, грек, histos — даму) Эктодермадан жүйке түтігі, одан жүйке ұлпасы, тері эпидермисі, тері туындылары (түктер, сүт, тер, май бездері, мүйіз, тырнақ, түяқ, майтабан т.б.), энтодермадан тыныс алу, ас қорыту мүшелерінің эпителий қабаттары мен бездері (бауыр, үйқы безі, қабырғалық бездер) Мезодерма өз кезеңінде сомиттер мен спланхнотомға бөлінеді. Бұларды байланыстырып тұратын мезодерманың бөлігін сегменттік аяқшалар (нефрогонадотом) деп атайды. Сомиттер өз кезегінде:

• дерматомға
• миотомға
• склеротомға

бөлінеді. Дерматомнан терінің дерма қабаты, миотомнан көлденең жолақты бұлшықет ұлпасы, склеротомнан омыртқа бағанының сүйек ұлпасы, спланхнотомнан сірлі қабықтар, сегменттік аяқшалардан — зәр бөлу, жыныс мүшелерінің эпителий қабаттары мен бездері, мезенхимадан қан, лимфа, борпылдақ және тығыз дәнекер ұлпалары, ретикулалы, май, шеміршек, сүйек және бірыңғай салалы ет ұлпалары жетіледі. Хорда қалдығынан омыртқалар денелері аралығындағы шеміршек дискілер дамиды.