Һәди

һәди (Қажылықта және умрада шалынатын кұрбандар). Аллаһ Тағаланың ризалығы үшін немесе Қажылық ғибадатындағы бір кемшілікке байланысты немесе ихрамның тыйымдарының біреуін бұзу салдарынан жаза (кәффарат) ретінде Харам аумағында шалыну шартымен алынып келген немесе ақшасы жіберілген құрбанға һәди делінеді. Аллаһ Тағала Құран Кәрімде: «Егер (ауру-сырқау, жол қауіпсіздігі сияқты бөгеттерден) аманшылықта болсаңдар, Қажылыққа дейін умраны орындаған кісі жағдайына қарап құрбан шалсын», - деп һәди кұрбанын шалуды талап етеді.

Тәматтуғ немесе қыран Қажылығын орындағандардың умрамен бірге Қажылықты да орындағандары үшін шүкір ретінде құрбан шалулары - уәжіп.

Ифрад Қажылығы немесе тек қана умра ғибадатын орындағандарға кәффарат құрбанынан тыс құрбан шалулары уәжіп емес. Бірақ нәпіл құрбан шалуларына болады, һэди құрбандары екіге бөлінеді: уәжіп және нәпіл.