Әскери саясат

Әскери саясат - әскери істер саласындағы мемлекеттің жалпы саясатының құрамдас бөлігі, мемлекеттің әскери қызметті басқару өнері.

Әскери саясаттың құрамдас бөлігі

1. әскери құрылыспен айналысатын, мемлекеттің әскерді құру, ұйымдастыру, дайындау, қамтамасыз етумен байланысты ішкі;
2. мемлекеттің қорғанысын қамтамасыз етуден, егемендігін, аумақтық тұтастығын сақтаудан, сырттан келетін шабуылға тойтарыс беру, алдын алудан тұратын, сондай-ақ шекараны кеңейтуден (қорғау), жекелеген аудандарда үстемдік етуге бағытталған, қорғаныстық немесе басқыншылық мақсаттағы сыртқы бөлімнен тұрады.

Әскери саясаттың негізгі принциптері

оның ұзақ мерзімді саяси мақсаттарға және әлемдегі нақтылы әскери-саяси жағдайларга сәйкестігі; тұрақты әскери-саяси міндеттерді шешу үшін саяси, экономикалық, дипломатиялық және әскери шараларды үйлестіріп қолдану; өз мемлекетінің әлеуметтік-экономикалық және әскери-стратегиялық артықшылықтарын қолдану; мемлекеттердің әскери жүйесінде ықтимал қарсыластарды анықтап, олардың әлсіз, осал тұстарын өз пайдасына жарату, олардың қарым-қатынастары жүйесіндегі қайшылықтарды табу; әскери-саяси және стратегиялық міндеттерді кішігірім моральдық-саяси және материалдық шығынмен жүзеге асыру; өз жағына көптеген жақтастарды тартып, олардың қорғанысқа күш салуында бірлікті қамтамасыз ету; ықтимал қарсыластарды әлсіретіп, біртіндеп оқшаулау.

Әскери саясаттың маңызды қүндылығы

Mемлекеттің шынайы мүмкіндіктерінің шамасына қарай әске¬ри әрекеттенуі; ықтимал қарсыластардың, әсіресе, қару өндірісінде, қарулы күрестің маңызды қүралдарын түтқиылда қолдануда әскери басым түсуіне жол бермеу; басты қарсыластарға қарсы күрестегі маңызды міндеттерді шешуде әскери, әскери-экономикалық және дипломатиялық күш салуды шоғырландыру; мемлекеттің және қарулы күштердің кез келген жағдайда мүмкін бо¬лар басқыншылықты тойтарып, соғыс жүргізуге түрақты дайындығын қамта¬масыз ету. Жалпы, әскери саясаттың маңызды үстанымдары "бейбітшілік-соғыс" қалпына бейімделе алатын, түрақты көпфакторлы болжамдық талдауға сүйенуі керек.

Әскери саясат (Военна политика) — мемлекеттердің әскери ұйым құрумен, саяси мақсаттарға жету үшін қарулы күш жұмсау құралдарын дайындаумен және қолданумен тікелей байланысты қарымқатынасы мен іс-әрекеті. Әскери саясат әзінің маңызы мен мазмұны жағынан мемлекеттің жалпы саясатының құрама бәлігі болып табылады.

Мемлекеттердің әскери саясаты әскери доктриналарда, олардың әскери стратегияларында, әскери құрылыс практикасында нактыланады. Әскери стратегия саясатқа бағынышты жағдайда болғандықтан, оған кері әсер береді. Мұндай өзара байланыстылық соғыс кезеңінде, яғни әскери жағдайлар қоғам өмірінде шешүші мәнге ие болғанда ерекше сезіледі. Әскери саясат, әдетте, мемлекеттің әскери ұйымы жүйесінің жұмысын заңды қамтамасыз ететін, заңдарға және де басқа құқықтық нормаларға сәйкес қарулы күштердің емірі мен қызметін анықтайтын әскери зандардың белгілі бір нормаларында бекітіледі.

Соғыспен, оны дайындаумен және жүргізумен тікелей байланысты адамзаттың қәғамдық әрекетінің сферасы әскери саясаттың негізгі объектісі және ол мемлекеттің әскери қуатын құру мен қолдануға бағытталған. Әскери саясат ықтимал қарсыластардың күш-қуатын, әр түрлі потенциалдарды, мемлекеттің экономикалық, саясиморальдық, ғылыми және әскери күшқуатын құрайтын, соғыстың барысы мен нәтижесін айқындайтын әскери факторларды талдауға негізделеді. Әскери саясат та мемлекеттің әскери ұйымын құру, нығайту және жетілдіру, қарулы күштерді техникалық жабдықтау, қару-жарақ пен әскери техниканы дамытудын келешегін, мемлекеттің жұмылдырушылық мүмкіндіктерін анықтау, әскери іске әқытылған резервтерді дайындау, қажет болған жағдайда оларды жұмылдыру мәселелері негізгі орын алады.