Әскери қауіпсіздік

Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету саясаты

Дүниежүзілік соғыс ашу және жаппай қырып жоятын қарудың ядролық та, басқа да түрлерін қолдану қатері төмендеді. Көп жақты әлемнің қалыптасу үрдісі дәйекті даму үстінде. Қару-жарақты бақылау, әлемдегі тұрақтылық пен қауіпсіздікті ұлғайту саласында айтарлықтай ілгерілеушілікке қол жеткізілді.

Сонымен бірге, әлемде болып жатқан орасан зор өзгерістерге кейбір күрделі және қарама-кайшы үрдістер тән: бір жағынан — әлемдік қоғамдастық ынтымақтастықты кеңейту және даулы мәселелерді бейбіт жолмен шешу, жанталаса қарулану мен ядролық қарудың таралуын шектеу жөнінде нақты шаралар қолдануда; екінші жағынан — қауіпсіздіктің жаңа ошақтары мен қатерлері пайда болуда, олардың ішінде әр турлі әскери қақтығыстардың туындау мүмкіндігінің артуы, экстремизмнің, халықаралық терроризмнің, ұйымдасқан қылмыстың таралуы, қару мен есірткінің заңсыз айналымы мейлінше кауіпті болып табылады.

Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін:

— мемлекетаралық және ішкі қайшылықтарды шешу құралы ретіндегі қандай да болмасын қақтығысқа жол беруге болмайды;

— Қазақстан Республикасының өзіне және өзінің одақтастарына қарсы агрессия жасалған жағдайда қарулы қорғануға, жеке және ұжымдық қорғанысқа құқы бар;

— басқа мемлекеттердің егемендігін, мемлекеттік шекарасының мызғымастығын, аумақтық тұтастығын құрметтеу және олардың ішкі істеріне қол сұқпау;

— өзара тиімді ынтымақтастық пен өзара түсіністік негізінде барлық елдермен достық қарым-қатынаста болу;

— басқа елдердің қауіпсіздігіне және жалпыға ортақ қауіпсіздікке залал тигізбей Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

— аймақта сенім шаралары мен әскери саладағы ашықтықты нығайту;

— халықаралық дау-дамайларды бейбіт реттеу;

— Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарды халықаралық құқықта, ұлттық заңдарға сәйкес колдану;

— халықаралық міндеттемелерді сақтау және Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын шарттардың мақсатқа қол жеткізуіне жәрдемдесу;

— әскери қақтығыстардың алдын алуға, бейбітшілікті колдау мен қалпына келтіруге бағытталған пәрменді ғаламдық және аумактық кауіпсіздік жүйесін құруға қатысу;

— жаппай қырып-жоятын қаруды таратпаудың халықаралық режимдерін бекітуге жан-жақты жәрдемдесу;

— қару-жарақпен, әскери техникамен, әскери және кос колданысты технологиялармен сауда жасаудың халықаралық нормаларын сақтау.

Қазақстан Республикасы мемлекеттің пәрменді әскери ұйымдастырылуына сүйене отырып, өз қарамағындағы күштердің, құралдар мен ресурстардың күллі жиынтығымен әскери кауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Сонымен бірге Қазақстан Республикасы елдің әскери қауіпсіздігіне қатерлердің алдын алудың, тұмшалаудың және жоюдың саяси-дипломатиялық және басқа да әскери емес құралдарына ден кояды.

Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етуге басшылық жасау

Елдің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз етуге басшылықты Қазақстан Республикасының Президенті, Қазақстан Республикасының Үкіметі және басқа да мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Конституциясы мен зандарының негізінде жүзеге асырады. Әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етуге басшылық жасау жөніндегі мемлекеттік органдардың қызметі Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрамаларды жауынгерлік және жұмылдыру даярлығы жағдайында ұстауға, оларды жан-жақты қамтамасыз етуге, экономиканы, аумақты және халықты, елді корғау мен қорғанысқа әзірлеуге бағытталған іс-шаралар кешенін қамтиды.

Әскери доктринаға сәйкес әскери қауіпсіздікті қамтамасыз етуге басшылық жасау:

— Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдардың құрылымын әзірлеуді, әскерлердің жедел, жауынгерлік және жұмылдыру даярлығының талап етілетін деңгейін ұстауды;

— Қазақстан Республикасынын мемлекеттік шеқарасын күзету мен корғауды қамтамасыз етуді, азаматтық және аумақтық қорғаныс іс-шараларын дайындау мен жүзеге асыруды;

— әскери-техникалық саясатты, қару-жарақ пен әскери-техниканы, әскери ғылымды дамыту бағдарламаларын іске асыруды;

— экономиканы, мемлекеттік органдарды, ұйымдарды соғыс уақытында жұмыс істеуге жұмылдыру даярлығының іс-шараларын жүзеге асыруды;

— елдің халқы мен инфрақұрылымын қорғанысқа әзірлеуді;

— мемлекеттік және жұмылдыру резервтерінде материалдық құралдар қорын жасауды;

— Қазақстан Республикасының азаматтарын әскери қызметке әзірлеуді, соғыс уақытында жұмылдырылушы адам ресурстарын жинақтауды;

— мемлекеттік органдардың қызметін, соғыс уақытындағы іс-әрекетті үйлестіруді;

— бейбіт кезеңдегі әскери қызметке байланысты айналадағы ортаны корғау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыруды;

— Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрамаларды мемлекеттік инспекциялауды көздейді.

Қазақстан Республикасының әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті Қазақстан Республикасының Президенті — Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас қолбасшысы басқарады.

Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік кеңесі Қазақстан Республикасы Президентінің азаматтардың, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы шешімдерін жүзеге асыратын қорғаныс пен кауіпсіздік мәселелері жөніндегі консультативтік кеңесші орган болып табылады.