Әскери қоныстар

Әскери қоныстар — 1810-1857 жылдары Ресейде болған ерекше әскер құрамалары; әскери қызметті өнімді еңбекпен (негізінен ауыл шаруашылығындағы жұмыспен) ұштастырған полктарды қазына жеріне орналастыру. Әскери қоныстарды Александр I енгізді. Ондағы мақсат:армияға жұмсалатын шығындарды азайту, бұқараның бостандық жолындағы қозғалысына қарсы күресу үшін халықпен ешбір қатысы жоқ, оқшау тұрған ерекше күш жасақтау. 1825 жылы Санкт-Петербург, Новгород, Могилев, Слободка-Украина, Херсон губернияларының Әскери қоныстарында 375 мың адам болды; бұл армияның 1/4 бөлігіндей еді. Әскери қоныстардың ең үлкенбастығы А.А.Аракчеев болды (1817жылдан). Қоныстанушылардың тұрмысы өте ауыр еді. Сондықтан олар талай рет толқулар жасап, көтеріліске шықты (1819 жылғы Чугуев көтерілісі т.б.). 1831жылғы үкімет Әскери қоныстардың көбін «егінші солдаттар округы» деп атады.