Өндірісті орналастыру

Өндірісті орналастыру – 1) шаруашылықтың түрлі салаларының өндірістік объектілерін өңірлер бойынша бөлуді сипаттайтын экономикалық география термині; 2) түрлі кәсіпорындарда күрделі бұйымдарды өндіруге берілген тапсырысты бөлу; 3) ірі саланың, концерннің, трестің көп қырлы өндірісінің құрылымы.

Өндірісті орналастыру инерциясы

Өндірісті орналастыру инерциясы (лат. inertia — әрекетсіз) – өндіргіш күштердің ғимараттар мен құрылыстар сияқты элементтерінің бір орында болуына байланысты өндірісті орналастырудың қалыптасқан күйін сақтау тенденциясы. Өндірісті орналастыру инерциясына басқа да себептер: табиғи-климаттық жағдайлар, жұмыс күші жұмылғыштығының аздығы, өндірістік-экономикалық байланыстар жүйесінің тарихи қалыптасқан жүйесі және т.б. әсер етеді.

Өндірісті орналастыру қағидалары

Өндірісті орналастыру қағидалары - "өндірісті орналастыру туралы шешім қабылдаудың" негізі, ал түгелдей алғанда — аймақтық саясаттың негізі болып табылатын өндірісті орналастырудың тарихи тұрғыда өзгеріп отыратын мақсаттары мен бағыттары. Өндірісті орналастыру инерциясының ең маңыздылары: елдің және оның экономикалық аудандарының әлеуметтік-экономикалық дамуының оңтайлы үйлесімін қамтамасыз ету; олардың бірыңғай шаруашылық саласы бірлігіңде өзара әрекеттестігін жақсарту; экономикалық аудандардың экономикалық, әлеуметтік және табиғи жағдайларының аумақтық ерекшеліктерін, энергияны көп қажет ететін өндірісті өзінің отын-энергетикалық базасына, ал шикізат өңдеуді (егер ол тиімді болса) - оның шығарылатын жеріне жақындатудың қажеттілігін толық ескеру; экономикалық аудандар арасы мен олардың өз іштеріндегі аумақтық еңбек бөлінісінің негізінде өндірістік-аумақтық байланыстарды оңтайлы ұйымдастыру; аумақтық-өндірістік кешендер мен өнеркәсіп түйіндерінің қалыптасуын ұлғайту мен жетілдіру; ірі қалаларда ірі кәсіпорындардың шоғырлануын шектеу.