Өрнек қала орны
Өрнек қала орны — көне қала орны. Тұрар Рысқұлов ауданы Өрнек ауылынан оңтүстікке қарай 6 км қашықтықта, Алтынсу мен Шұбырынды өзендерінің жағасында орналасқан.[1]
| Өрнек | |
| Мәртебесі |
Әлемдік мұра (ЮНЕСКО), |
|---|---|
| Қазіргі жері | |
| Қалануы |
VIII ғасыр |
| Басқаша атаулары |
Күлшуб |
| Қиралды |
XII ғасыр |
| Орналасуы |
42°46′ с. е. 70°52′ ш. б. / 42.767° с. е. 70.867° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°46′ с. е. 70°52′ ш. б. / 42.767° с. е. 70.867° ш. б. (G) (O) (Я) |
|
| |
Зерттеушілер
өңдеу1985 – 86 жылы К.Байпақов жетекшілік еткен экспедиция зерттеу жұмыстарын жүргізген.
Сипаттамасы
өңдеуӨрнек қаласының орталық бөлігі аумағы 155×160 м болатын төрт бұрыш пішінді, жан-жағы дуалдармен қоршалған. Қоршаудың қазіргі қиранды үйіндісінің биіктігі 5 м-ге, ені 11 – 15 м-ге жетеді. Қоршаудың бойында 31 күзет мұнараларының орындары сақталып қалған. Қазба жұмыстары Өрнектің 8 – 12 ғасырда гүлденген қала болғанын көрсетеді. Қазба жұмыстары барысында тастан безендіріліп жасалған 4 колонна табылды. Мықты бекіністің, мешіттің, әсем сарайдың орындары табылуы Өрнектің кезінде жоғары дамыған қалалар қатарына жататындығын айғақтайды. Ортағасырлық географтар – Ибн Хордадбек пен Құдама Тараз бен Құлан арасында Касриабас, Күлшуб, Жулшүб деген қалалардың болғанын жазып қалдырған. Осындағы Күлшуб қаласы Өрнек болса керек.
Мәртебесі
өңдеу2014 жылы Өрнек қалашығы «Жібек жолының ескерткіштері: Тянь-Шань дәлізі» аталымы бойынша ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мұра тізіміне қосылды.[2]
2017 жылы Өрнек республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне енгізілді.[3]