Өсімдіктерді жүйелеу

Өсімдіктерді жүйелеу (грек. systematіkos – тәртіпке келтірілген) – өсімдіктерді сипаттау, топтастыру және жүйелеу жөніндегі ғыл.; ботаника саласы. 20 ғ-дың ортасына дейін барлық өсімдіктерді төмен сатыдағы (бактериялар, балдырлар, кілегейлілер, саңырауқұлақтар, қыналар) және жоғары сатыдағы өсімдіктер (ринийлер, мүктәрізділер, псилофиттер, плаунтәрізділер, қырықбуындар, қырыққұлақтәрізділер, ашықтұқымдылар және гүлді өсімдіктер не жабықтұқымдылар) деп бөлді. 20 ғ-дың аяғында бактериялар мен саңырауқұлақтар өз алдына жеке патшалық болып бөлінді.
Соңғы жүйеленім бойынша өсімдіктер 3 патшалық тармағына жіктеледі:

• қызыл балдырлар
• нағыз балдырлар
• ұрықты не жоғары сатыдағы өсімдіктер.

Осы 3 патшалық тармағына 500 мыңнан астам өсімдік түрі бірігеді. Қазақстанда флористика, жүйеленім салаларына арналған алғашқы зерттеулер 1932 ж. КСРО Ғылым Академиясының қазақстандық базасында Ботаника сектор (қазіргі Ботаника және интродукция институты) ұйымдастырылғаннан кейін басталды.

Ғылыми жұмыстар

• «Қазақстан флорасы» (9 т.),
• «Қазақстан споралы өсімдіктерінің флорасы» (13 т., 20 кітап),
• «Қазақстан өсімдіктерінің суретті анықтауышы» (4 т.),
• «Флора Казахстана» (1–2 т., М.Байтенов),
• «Қазақстанның түтікті өсімдіктерінің тізімі» (С.Абдуллина),
• «Биік таулы Солтүстік Тянь-Шань флорасы» (Бәйтенов),
• «Іле Алатауының микрофлорасы» (Б.Қалымбетов), т.б. еңбектер жеке-жеке кітап болып шықты.
  Жоғары сатыдағы өсімдіктердің ғылымға беймәлім 300-ден аса түрі, төм. сатыдағы өсімдіктердің (көпшілігі Қазақстан эндемиктері) 400-ден аса түрі сипатталды. Қазір өсімдік тұқымдастарын, туыстары мен түрлерін айқындауға бағытталған зерттеулер жүргізілуде..

Тағы қараңыз

• Өсімдіктер морфологиясы
• Өсімдіктер физиологиясы
• Өсімдіктер биотехнологиясы
• Өсімдіктер анатомиясы
• Өсімдіктер генетикасы

Дереккөздер

Нугман Аралбаев