Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғауэлектр тізбектері элементтерінің екі негізгі жалғау түрі.

Өткізгіштерді тізбектей жалғау
Өткізгіштерді параллель жалғау

Өткізгіштерді тізбектей жалғау өңдеу

Түйін деп үштен кем емес өткізгіштердің тоғысқан нүктесін атайды. Бұл бөлікте   өткізгіш бар (9,5 сурет). Оларды тізбектей жалғағанда өткізгіштің бойынан бірдей ток өтеді, себебі тоқ таратылмайды. Бөліктің ұштарындағы потенциалдар айырымы:

 

немесе

 

Бөлік тізбегі үшін Ом заңынан   ,  , т.с.с.

Сонда бөліктегі эквиваленттік кедергі   болады. Осыдан өткізгіштерді тізбектей жалғау белгілерін аламыз.

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  

Өткізгіштерді параллель жалғау өңдеу

Параллель қосылған кезде өткізгіштердің ұштары мен шеттері екі түйінге жинақталады (9,6 сурет).   түйінге қүйылатын ток күшінің одан шығатыын тоқтардың қосындысына тең болатын анық:  (9,10) Кернеу   әрбір өткізгіште бірдей, олай болса Ом заңынан сәйкес   ,  . Тоқтың мәндерін (9,10)-ға қойып мынаны аламыз:

 

мұндағы R - тізбек бөлігіндегі балама ( эквивалентті) кедергі[1]. Алынған тұжырымдарды біріктіре отырып, өткізгіштерді параллель жалғау белгілерін жазамыз:

  1.  
  2.  
  3.  
  4.  

Дереккөздер өңдеу

  1. Физика Б. Кронгарт, В. Кем, Н. Қойшыбаев (Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық) Алматы "Мектеп" 2006 ж.