Chevrolet Camaro (бірінші буын)

Chevrolet Camaro (қаз. Шевроле Камаро) — американдық GM корпорациясының Chevrolet бөлімшесі өндіріетін спорттық автокөлік. Бірінші буын автомобильдері 1966 жылдың тамызынан 1969 жылдың қарашасына дейін өндірілген, барлығы 700 мыңғы жуық дана өндірілді. Camaro атауы француз тілідегі camarade - дос деген сөзден туынды болып табылады.

Бірінші буынды Chevrolet Camaro

Бірінші буынды Chevrolet Camaro өндірісі 1966 жылы тамызда басталды, ал 26 қыркүйекте олар 1967 жылдың моделі ретінде сатылымға түсті. Көлік екі шанақ нұсқасында ұсынылды — екі есікті жабық купе (Sport Coupe) және екі есікті ашық кабриолет (Convertible). Екі нұсқа да төрторынды болды — алдында екі бөлек орындықтар және артында бүтін диван орнатылды. Camaro қатарлы алты цилиндрлі (L6) және V-типті сегіз цилиндрлі (V8) қозғалтқыштармен және механикалық немесе автоматты трансмиссиямен жабдықталды.

2011 жылы 14 қыркүйекте Chevrolet маркасының 100-жылдығына арнайы фирманың сайтында өткізілген сауалнама нәтижесі бойынша, 1969 модель жылы шығарылған Camaro фирманың ең ұздік автомобилі болып атанды .

Тарихы

1964 жылы Ford компаниясының жасап шығарған Mustang автокөлігінің табысты сатылымдарынан кейін GM корпорациясының басшылығы оған тікелей бәсекелес болатын көлікті жасап шығару жөнінде шешім қабылдады. Пони-кар (pony car) аталып кеткен класстағы жаңа Chevrolet Mustang-тан төрттен бір миль қашықтықта жылдам, максималды жылдамдығы көп және басқарылуы өте жақсы болуы керек деген талап қойылды.

Жоба бойынша жұмыстар 1964 жылы тамызда басталды. Оған XP-836 ішкі коды берілді, алайда GM-тан тыс оны Пантера (Panther) деп жиі атады және бұл көліктің болашақ атауы ретінде қарастырылды. Жобаға бастапқы сатыда Симон Кнудсен басшылық етті, алайда ол 1965 жылы мансабы бойынша жоғарлағаннан кейін, Chevrolet басшысы болып тағайындалған Пит Эстес жобаны аяғына дейін қадағалады. Болашақ көліктің сыртқы келбетін жасау Генри Хагаға тапсырылды, Джорж Энгерсбах интерьер бойынша жұмыстарды атқарды, ал Дон Макферсон қозғалтқыш пен трансмиссия бойынша бас конструктор болды.

1964 жылдың соңында көліктің негізгі сыртқы келбеті дайын болды және дизайнерлер мен конструкторлар көліктің бөлшектері бойынша жұмыстарды аяқтауға кірісті. 1965 жылдың қарашаның ортасында алғашқы көлік шанағы жасалынды, ал алғашқы автокөлікті 16 желтоқсанда қолдан жинады. Алғашқы прототип өзгертілген Nova көлігіне ұқсады, қыс пен көктем аралығында ол бүкіл ел бойынша көптеген миль жүрді. Соңғы прототип 1966 жылы мамырда құрастырылды, ал маусымның басында нұсқаларды бекіту аяқталды. Көліктің пилоттық нұсқаларың өндірісі тікелей конвейерлік желде басталды. Бұл 1966 жылдың 7 тамызындағы көліктің сериялық өндірісінің алдындағы соңғы қадам болды.

1967 Camaro Convertible SS

Алайда көлік жобасының соңғы кезеңіне дейін Chevrolet пони карының ресми атауы болмады. Ең жиірек Panther атауы қолданылды, алайда онымен бірге Nova және Chaparral атаулары ел құлағында болды. Кейбір деректер бойынша, жаңа көлік атауында GM аббревиатурасын қолдану ұсынылған: G-Mini, GeMini немесе Geminin. Тағы бір нұсқа ретінде Wildcat атауы ұсынылды, алайдан одан бас тартылды. Chevrolet маркетологтары марка жанкүйерлерінің журналдарын, газеттер мен басқа да ақпарат көздерін зерттеуді кешке дейін жұмыс орнында қалып жүргізді. Жаңа атауды таңдау жұмыстары айларға созылды, Chevrolet жұмысшылар бес мыңға тарта ой тастады. Көптеген жануарлар, миниралдар, көкөністер мен ғарыш объектілерінің атауын қарастырғаннан кейін, Chevrolet-тің сатылым бойынша менеджері Боб Ланд жаңа көліктің атауы «С» әріпінен басталуы керек деген ойын ұсынды, бұл марканың басқа модельдері — Chevy, Corvair, Chevelle және Corvette сияқты болуы керек болатын. Ол GM-тың жүк көліктері бойынша вице-президенті Эд Роллетпен бірігіп қолға түскен ағылшын-француз сөздігіндегі «C» әріпінен басталатын сөздерді қарастыра отырып, «camarade» - дос сөзіне тоқтады. Бұл сөз Camaro деп өзгертілді, және жиі қайталана берген сайын оларға көбірек ұнады. Жаңа көлік атауы таңдалды.

Chevrolet басшылығы жаңа көлік жөнінде уақытынан ерте ақпарат бергісі келмеді, нәтижесінде ол туралы көптеген сыбыс таралды. Ең соңында 1966 жылы 29 шілдеде Пит Эстес жалпы ұлттық пресс-конференция жасады. Автокөлік саласының журналистері ел бойынша 14 қалада болды, ал Эстес Детройтда болды. Конференция барысында Эстес жаңа көліктің атауы Camaro екенін және ол Chevrolet маркасының Corvette-тан бастау алатын спорттық көліктер желісіндегі келесі көлік екенін хабарлады. 1966 жылы 12 қыркүйекте Camaro GM-тың сынақ полигонында таңдаулы журналистер тобының назарына ұсынылды. Презентация барсында Эстес 1967 жылдың модельдік қатарын таныстырды және кеш соңында Camaro-ны алғаш рет ел назарына ұсынды. Ол SS 350 Convertible кабрилет нұсқасы болатын. 1966 жылы 26 қыркүйекте жаңа Camaro Америка бойынша Chevrolet салондарында ұсынылды.

Конструкциясы

Шанақ және құрылғылар

Аэродинамика

Көлік шанағын жасау барысыныда тек оның сыртқы көрінісіне ғана емес, сондай-ақ аэродинамикасына назар аударылған. Шанақ негізгі сұлбасы дайын болғаннан кейін, оның 1/4 масштабындағы моделін аэродинамикалық құбырда тексеруден өткізді. Осы жұмыстар барысында шанақтың түзу қозғалыс кезіндегі тепе-теңдігі, ауа кедергісін қарсы тұруға қажетті қуат және модельдің жалпы аэродинамикалық сүйірлігі (орыс. обтекаемость) зерттелді. Модель қарсы ауа ағынына қатысты әр түрлі бұрышпен қойылып, туындаған реакцияның алты бағыттағы өлшемі жазылып алынды. Алынған ақпарат компьютерлер көмегімен өңделіп, жылдам нәтижелерге қол жеткізілді. Негізгі күштік компоненттерден бөлек, радиатор торына, шеткі әйнектер, артқы әйнек және жүксалғыш есігінің беттері сияқты түрлі бөліктерге түсетін салмақ мөлшері де өлшенді. Тест нәтижелері шанақтың жалпы аэродинамикалық тиімділігін дәлелдеді, ал алдыңғы қанаттың жиегі мен бампер астындағы панельге жасалынған өзгерістер оны жақсартты .

Шанақ конструкциясы

Салмақ тасушы шанақ пен алдыңғы зімбіл (1968 жылғы Camaro Sport Coupe)

Шанақтың жалпы сызбасы келесідей болды: шанақтың орталық (салон) және артқы бөлігі ортақ салмақ түсірілетін конструкция болды, оған алдынан қозғалтқышты, аспаны (орыс. подвеска) және рөлдік басқаруды орнатуға арналған мықты зембіл (орыс. подрамник) бектіліген. Мұндай конструкция салонның шу мен вибрациядан оқшаулауды жақсартты және көлікті өндірісте жинақтауға ыңғайлы болды.

Мықты қабырланған шанақтың астыңғы бөлігі тұтас металды конструкцияның негізі болып табылады. Оған қимасы тұйық шатыр каркасы, алдыңғы және артқы әйнектердің кұшейтілген рамалары, қорап тәрізді кесекті алдыңғы және артқы тіректері, арнайы формадағы табалдырықтар, шатыр мен шеткі бүтін панельдері пісіріліп бекітілді, осының бәрі бірге шанақ құрылымын мықты және берік етті. Шанақ астының артқы бөлігіне шет жақтарынан лонжерондар біріктілді, оларға көліктің аспасы ілінді. Мықтылықты арттыру мақсатында есік, капот және жүксалғыш ескігінің конструкциясы сыртқы панель мен каркастан жасалынды. Алдыңғы әйнектен ауаны табалдырыққа жіберетін арнайы каналдар көліктің конструкциялық ерекшеліктерінің бірі болып табылады, олардың арқасында табалдырықтар ауамен үрленіп, кептірілетін және тотығуға сирек ұшырайтын.

Алдыңғы зембілдің мықты пісірілген тұйық қималы шеткі бөліктеріне екі көлденең балка (орыс. поперечина) пісірліп бектілген, оларға қозғалтқыш пен аспаның астыңғы бөліктері бекітілді. Беріліс қорабын көтеріп тұрған үшінші артқы көлденең балка зембілдің шеттеріне бұрандалармен бекітілді және бүкіл конструкцияғы қосымша мықтылық берді. Зембіл шанаққа алдыңғы орындықтар астында және алдыңғы қалқанда орналасқан арнайы күшейтілген төрт нүктеге болттар көмегімен, резина жастықтар арқылы бекітілді.

Шанақтың барлық бөлшектері коррозиядан қорғайтын арнайы құраммен сырланды, ал аса қауіпті орындарда алдын-ала цинкпен қапталған бөлшектер қолданылды. Шанақ арнайы эмальмен үш қабат болып боялды, бояу үстінен акрилді лак жағылды. Шанақ асты мен дөңгелек аркаларына коррозиядан қорғайтын және шудан оқшаулауды жақсартатын қосымша битумды жабынды жағылды. Сонымен қатар шудан оқшаулауды жақсарту мақсатында осындай қабат есіктердің, еденнің, шатырдың, шеттердің және жүксалғыштың ішкі панельдеріне жағылды. Шанақтың алдыңғы панелі арнайы оқшаулағыш төсенішпен, ал еден - кендір төсенішпен қапталды.

Салон

Camaro-ның қызыл түсті салон нұсқасы

Төрторынды салонда алдында екі бөлек кресло, ал артында екі адамға арналған ортақ диван орнатылды. Винилмен қапталған салонның төрт түс нұсқасы болды: қара, көк, қызыл және алтын түстес. Барлық орындар белді бекітетін қауіпсіздік белдіктерімен жабдықталды, диогональді (кеудені бекітетін) қауіпсіздік белдіктері тапсырыс бойынша орнатылды. Сонымен қатар, тапсырыс бойынша алдыңғы креслоларға бас тірегіш орнатуға немесе арқалары бөлек, ортасында шынтақшасы бар бүтін алдыңғы орындықтты орнатуға болатын. Тапсырыс арқылы жасалынатын артқы арқасы жататын орындық орны қосымша жүксалғыш ретінде қолданылатын.

Жүргізуші алдында үш шабағы бар рөл дөңгелегі және құрылғылар панелінде екі ірі дөңгелек индикаторы орналасты. Сол жағында спидометр, ал оң жағында қалыпты жабдықталған көліктерде жанармай деңгейінің көрсеткіші орнатылды. Сонымен қатар тапсырысқа алдыңғы орындар арасына орнатылатын арнайы консоль болды, оның құрамына жанармай деңгейінің және салқындатқыш сұйықтық температурасының көрсеткіші, ортада орнатылған электронды сағат, омметр және оң жағында май қысымы көрсеткіші орнатылды, ал алдыңғы құрылғылар панелінде жанармай деңгейінің көрсеткішінің орнына тахометр орнатылды. Алдыңғы панельде оталдыру құлпы орнатылды, ал ортасында қыздыру және вентиляция жүйесін басқарушы горизонтальді сырғақтары орналасты, кондиционер және артқы әйнекті жылыту вентиляторы қосымша тапсырыс арқылы орнатылды. Олардан төменірек тапсырысқа орнатылған радиоқабылдағыш (екі түрлі) немесе стерое кассета ойнатқышы орналасты, ал астында кұлсалғыш болды. Жолаушы алдында кілтке жабылатын және жарығы бар қолғап жәшігі орнатылды. Алдыңғы панельдің үстіңгі бөлігі авария кезінде жарақаттан қорғайтын жұмсақ материалмен қапталды.

Екіжылдамдықты әйнек тазалағыш, алдыңғы әйнекке су бүркуші және басты жарық саңырауқұлақ тәрізді түймелермен басқарылды. Рөлден сол жақта орнатылған бұрылыс шамдары жеңіл жанасу нәтижесінде үш рет жанатын, бұл қиылыстарды өткенде ыңғайлы болды. Орнатылған қозғалтқыш пен трасмиссияның түріне байланысты берілістерді ауыстыру тұтқышы рөлдің оң жағында үстінде немесе орындықтар ортасында орнатылды. Шеткі әйнектер қолдан алынатын немесе тапсырыс бойынша элетрлі жетек көмегімен жабдықталды, артқы үшбұрышты әйнектерді де алып тастауға болады.

Қосымша ақыға жеті түстің бірінде орындалған арнайы интерьерге тапсырыс беруге болатын: қара, қызыл, алтын түсті, көгілдір, көгілді ақық түсті, сары немесе ақ-қара ала түсті. Бұл жағдайда есіктер бүтіндей панель болып жасалынды, қолтірегіштер бүкіл есікті бойылады, рөлдік дөңгелек ерекше әрленген болды, ал педальдер жылтыр қаптамамен болды.

Галерея

Camaro галереясы

1967 жылғы Chevrolet Camaro RS Convertible	Жарыс жолындағы 1967 жылғы Camaro Z-28	1968 жылғы Camaro SS салоны	1969 жылғы Camaro SS мотор бөлімі	1968 жылғы Yenko Camaro

Дереккөздер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: First-generation Chevrolet Camaro

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Anthony Young Camaro;
2. Darwin Holmstrom Camaro: Five Generations of Performance;
3. David Newhardt The Complete Book of Camaro;
4. John Gunnel, Jerry Heasley The Story of Camaro(қолжетпейтін сілтеме);
5. Steve Statham Camaro.