Қоңыр кептер

Қоңыр кептер (лат. Columba eversmanni) - соңғы жылдары саны күрт кеміп бара жатқан оңтүстікте ғана аздап кездесетін түр. Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның шөлді жазықтары мен тік жарлары немесе ағаштары бар тау бөктерлерін (ұяларын індер мен ағаш қуыстарына салады) мекендейді. Саны анықталмаған, бірақ жылма-жыл қонысын аударатын құстарға бақылау жасау, оның санының кеміп бара жатқанын көрсетеді. Қазақстанда бұл түрдің ұялайтын жерлерінде қорғалатын территориялар жоқ.

Қоңыр кептер
Амандық күйі
Vulnerable (IUCN3.1)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Кептертәрізділер Тұқымдасы: Columbidae Тегі: Columba Түрі: C. eversmanni
Екі-есімді атауы
Columba eversmanni Bonaparte, 1856

Ең алдымен тіршілік ететін ортасы әлі де болса сақталған Іле өзенінің бойынан қорғалатын территориялар құру қажет.

Сипаттамасы

Қоңыр кептер- көк кептерден айырмашылығы денесі аздап шағындау (200-250г ) кептер түрі. Үй көгершіндерінің барлық қолтұқымдары шыққан көк кептерден айырмашылығы – ұшқанда құйрығының қысқа болып көрінуі, ал түз кептерден құйрықүстінің ақ түсті болуымен ерекшеленеді. Екі ұқсас кептерлерден айырмашалағы. Жонының алдыңғы бөлігі қошқыл, қоңырқай болуы және көзінің айналасы ашық сары түспен шеңберленген. Қоңыр кептер Орта Азия және Таяу Шығыстың эндемигі болып саналады. Қазақстанда ол тек қана шөлде – Арал теңізінен Зайсан көліне дейін таралған. Ағаш қуысында, құрылыстар мен құдықтардың қираған орындарында , жардағы індерде ұялайды. Барлық кептерлер тәрізді салындыда екі ақ түсті жұмыртқа болады. Бір жазда екі рет балапан өргізеді. Екінші ұялас балапандар ұшқанда топқа жиналады да астық даласына кетеді. Қазақстанға сәуірдің бірінші жартысында ұшып келіп, қарашада ұшып кетеді. Соңғы онжылдықта қоңыр кептерлердің саны ұдайы төмендеуде, сондықтан да ол Қазақстан Қызыл кітабына тіркелеген.

Дереккөздер

мектеп энциклопедиясы "Құстар", қазақстан жануарлар сериясы, А.Ф. Ковшарь, В.А. Ковшарь