II Александр (Ресей)

Александр II Николаевич (17 сәуір 1818, Мәскеу – 1 наурыз 1881, Санкт-Петербург) – Романовтар әулетінен шыққан Ресей патшасы, император, Польша әмірі және Финляндияның ұлы кінязі (1855-1881), Николай І-нің үлкен ұлы. Алғашында ұлы князідің үлкен баласы кейін 1825 жылдан Николай Павлович пен Александра Фёдоровна патшалық жұбынікі. Ресей тарыхына кең маштабтық реформаларымен танымал. 19 ақпан 1861 жылғы крепостнойлық құқықты тарату манифесті негізінде революцияға дейінгі кезінде тарихта “Азат етуші” эпитетімен танымал. “Народная воля” партиясы ұйымдастырған террорлық акт нәтижесінде мерт болады. Кәмелеттік жасқа толған соң 5 мамыр 1834 жылы (ант берген күні) мұрагер цесаревич әкесінің бұйрығымен патшалықтың мемлекеттік институттар құрамына енгізілді: 1834 жылы Сенат құрамына, 1835 жылы киелі басқарушы Синода құрамына, 1841 жылы Мемлекеттік совет құрамына және 1842 жылы – министрлер комитетіне енгізілді. 1837 жылы Александр ұлкен саяхатқа шығып, Ресейдің Еуропалық бөлініндегі 29 губерниясын, Батыс Сібір мен Кавказ, ал 1838-1839 жылдары Еуропады болып қайтады.

Александр II Александр II Николаевич
Лауазымы
Ту Ресей императоры
7 қыркүйек 1856 жыл (26 тамыз) — 13 наурыз 1881жыл
Тәж кигізу жорасы	7 қыркүйек 1856 жыл (26 тамыз)
Ізашары	Николай I
Ізбасары	Александр III
Өмірбаяны
Діні	Православ христиан
Дүниеге келуі	17 сәуір 1818 (1818-04-17) Мәскеу
Қайтыс болуы	1 (13) наурыз 1881 (1881-03-13) (62 жас) Санкт-Петербург
Жерленді	Петропавл соборы
Династия	Романовтар
Әкесі	Николай I
Анасы	Шарлотта Прусская (Александра Фёдоровна)
Жұбайы	Мария Александровна Екатерина Михайловна Долгорукова
Балалары	1-ші некеден ұлдары: Николай, Александр III, Владимир, Алексей, Сергей, Павел қыздары:Александра, Мария 2-ші некеден ұлдары: Георгий, Борис қыздары: Ольга , Екатерина
Қолтаңбасы
Александр II Ортаққорда

 Басқа мағыналар үшін Александр ІІ деген бетті қараңыз.

Александр II өлтірілуі. G. Broling 1881

Болашақ патшаның әскери қызметі табысты өтеді. 1836 жылы генерал-майор, 1844 жылы генерал атағына жетіп, гвардиялық жаяу әскерді басқарған. 1849 жылдан бастап Александр – әскері оқу мекемесінің бастығы, ал 1846-1848 жылдар аралығында Жасырын крестиандық іс комитетіне төрағалық етеді. 1853-1856 жылғы Қырым соғысы кезінде Петербург губерниясының жариялауымен әскері жағдай негізінде астананың барлық әскерін басқарған. Александр ІІ консерватор болды. Ел ішіндегі саяси, экономикалық және революциялық жағдай, Ресейдің 1853-56 ж. Қырым соғысында жеңілуі алып келді. Салдары ретінде Александр ІІ-ні 60-70 ж. басыбайлылық правоны жоюға, земство, сот, қала, әскер т.б. жөнінде буржуазиялық реформалар жүргізуге мәжбүр етті.

1877-78 ж. "жүз тоқсан үш адам процессінен" кейін Александр ІІ елдегі революциялық қозғалысты тұншықтыра түсті.

Сыртқы саясатта Германия империясымен жақындасу бағытын қолдады. Шығыс мәселесімен көбірек шұғылданды.

1877-78 ж. Түркияға қарсы соғыста Ресей жеңіске жетті.

Александр ІІ тұсында Солтүстік Кавказ, Орта Азияның едәуір бөлігі Ресейге қосылды, отарлау саясаты күшейді.

Александр ІІ-нің монограммасы

Александр ІІ народоволецтердің бомбасынан қаза тапты.