Сарықастар

(Phylloscopus бетінен бағытталды)

Сарықастар (лат. Phylloscopus) — мақтанторғай тұқымдасының бір туысы.

Сарықастар
Сайрауық сарықас Phylloscopus sibilatrix
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Торғайтәрізділер
Тұқымдасы: Phylloscopidae
Тегі: Phylloscopus
Фридрих Бойе, 1826
Түрлері

55-60


Еуразияда, Солтүстік-батыс Африкада 55-тен аса түрі бар. Қазақстанның батысынан шығысына дейінгі аймақтарында 10 түрі (көктем сарықасы, саяшыл сарықас, сарықабақ сарықас, тал сарықас, жасыл сарықас, сарыбауыр сарықас, арай сарықасы, әсем сарықас, қоңыр сарықас, үнді сарықасы) бар. Орман мен қалың бұта арасын мекендейді. Тұрқы 9 — 14 см, салм. 6 — 10 г, қауырсыны біркелкі қоңыр не жасыл, бауыры сарғылт. Республикамызда кездесетін барлық түрінің көзінің үсті (“қасы”) сары, сарғылт, сарғылт-қызыл, сарғылт-жасыл түсті болып келеді. Барлығы — жыл құсы. Сарықас торғай жерге, ағаш не бұта басына ұялайды, ұясын жабық, бүйірін тесік етіп жасайды. Мамыр — шілдеде 4 — 8 теңбіл жұмыртқа салып, оларды мекені 12 — 14 күн басады. Балапандары жұмыртқаны жарып шыққаннан кейін 18 — 19 күн өтісімен ұядан ұшады. Жұбымен, кейде жалғыз жүреді. Наурыз — мамыр айларында ұшып келіп, тамыз — қыркүйекте жылы жаққа ұшып кетеді. Өрмекшілермен, жәндіктермен, күзде жидекпен қоректенеді. Сарықас торғайлар зиянды жәндіктерді жеп, пайда келтіреді.[1]

Жуантұмсық сарықас

өңдеу

Жуантұмсық сарықас(Phulloscopus schwarzi) - бұл жылыстану кезінде Қазақстанға екі рет ұшып енген сібірлік сарықас. Сыртқы кейпі қоңыр сарықастан айнымайды.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ энциклопедиясы, 7 том