АбеламдарПапуа — Жаңа Гвинеяның солтүстік-шығысында, Сепик өзенінің орта ағысының солтүстігінде орналасқан папуа халқы. Саны 70 мың адам (1992). Субэтникалық топтары: солтүстік (Маприк) және оңтүстік (Возера).

Тілі өңдеу

Олар сепик-рама отбасының орта-сепик тобының абелам тілінде сөйлейді. Диалектілері: маприк, абелам және возера. Ағылшын тілдері де кең таралған.

 
Абелама егін жинау рәсімінің рух маскасы

Діні өңдеу

Діни ұстанымы - католиктер, протестанттар

Кәсібі өңдеу

Дәстүрлі шаруашылығы негізінен қолмен жұмыс істейтін ауыл шаруашылығы (ямс, таро, банан, кокос, арека пальмалары және қант қамысы), асыл тұқымды шошқа, тауық, сонымен қатар жабайы шошқа, кагуар, иттер мен құстарды аулаумен айналысады. Негізгі қаруы – найза, садақ. Қолөнерден тоқымашылық, керамика, ағаш ою, сүйекке ою өнері дамыған.

Солтүстіктегі елді мекендері үлкен көшенің бойымен созылған төбелердің басында орналасқан. Үйлері жер үсті, қаңқалы-бағаналы құрылыс, төбелері саго пальмасының жапырақтарымен жабылған. Оңтүстіктегі абеламдар қадалы (сваи) үйлерде тұрады. Үйлерінің үшбұрышты қасбеті балшықпен қапталған саго пальма жапырағының қабығына минералды бояулармен (сары, қызыл, қара және ақ) безендірілген.

Мәдениеті өңдеу

Киім-кешектері - боялған өсінділерден, талшықтардан, тоқылған және қабық білезіктерден, сырғалардан, тарақтардан, бас әшекейлерінен немесе қауырсындардан тоқылған юбкалардан, гүлдерден, жемістерден, ұлулардан жасалған алқалардан тұрды. Бет пен денені бояу жиі кездеседі. Мерекелік әйелдер киімі – басына ілінетін, қабық сақиналарымен кестеленген ақ тапа мен тоқыма сөмке. Тағамының негізі - көкөністер.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Энциклопедия народов мира. Абелам