Амангелді ауылдық округі (Қорғалжын ауданы)
Амангелді ауылдық округі – Ақмола облысы Қорғалжын ауданындағы әкімшілік бірлік.
Қазақстан ауылдық округі | |
Амангелді ауылдық округі | |
Облысы | |
---|---|
Ауданы | |
Округ орталығы | |
Енеді |
2 ауыл |
Тұрғыны (2021) |
▼461 |
Уақыт белдеуі | |
Автомобиль коды |
03 |
Әкімшілік құрамы
өңдеуҚұрамына Жұмай, Өркендеу ауылдары кіреді. Орталығы – Өркендеу ауылы.[1] Округ құрамында болған Бірлік ауылы 2006 жылы таратылған.[2]
Елді мекен | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Жұмай ауылы | 137 | ▼83 | 60,6 | 75 | ▼46 | 61,3 | 62 | ▼37 | 59,7 |
Өркендеу ауылы | 489 | ▼378 | 77,3 | 249 | ▼209 | 83,9 | 240 | ▼169 | 70,4 |
Жалпы саны | 626 | ▼461 | 73,6 | 324 | ▼255 | 78,7 | 302 | ▼206 | 68,2 |
Тарихы
өңдеуНұра өзенінің Теңізге құяр тұсында ежелден бері қонақжай, аңшы, саятшы, әнші-күйші, ержүрек, батыр халық өздерінің көшпелі өмір салтымен ауыл-ауыл болып отырған. Қазан төңкерісінен кейін орнаған кеңес үкіметі көшпелі елді отырықшылыққа баулып, коллективтендіру жұмысын қолға алды. Жиырмасыншы жылдардың аяғы, отызыншы жылдардың бас кезінде осы өңірде де ұжымдастыру жүргізіліп, аумақтық-әкімшіліктік өзгерістер болды. 1928 жылы Қорғалжын ауылы құрылды. Одан кейін Кеңбидайық, Жұмай сияқты ауылдар бой көтерсе, 1934 жылы Өркендеу ауылы пайда болды.
Бұл колхоз кейінірек Амангелді Имановтың есімін иеленді. Маңайдағы Кіндікті, Көктал, Жуалы сияқты шағын ауылдарды біріктіріп, мойынсерік ұйымдастыру мақсатында құрылған бұл ауыл тез өркендеп, дами бастады. Үлкендердің айтуы бойынша алғашқы ұжым басшысының бірі Жақайдың Ахметжаны болыпты. Жармақ, Тілкен, Бейсенбай, Алшын, Жақып деген аталарымыз да әр жылдары осы елді басқарыпты. Ауылдық Кеңесті әр жылдары Диханбаева Зура, Сарқұлақ атамыз, Есенбаев Балташ басқарған көрінеді. Кәрім, Сәмет, Қасым, Ыдырыс, Мұса, Бидал, Әлімнің Рақымбергені, Хамзе, Лөкет, Кездік, Рақымжан, Қожаханның Сыздығы, Қырбай, Мұқан, Қамидолла, Таймағанбет, Төлеубек, Бертақ, Болатбек, Шайырман, Күлжәмила, Гаухар, Шәкен сынды аталарымыз бен әжелеріміз колхоздастыру кезінің нағыз ерлері еді.
Соғыс кезінде колхозды Құрмансейіт атамыз басқарған. Ол кісіге арнаған Үлебайдың әзіл өлеңі де бар.
1946 жылдан 1960 жылға дейін Асаубалық ауылдық Кеңесі аталып келсек, кейін Амангелді ауылдық Кеңесі, Амангелді ауылдық әкімшілігі, Амангелді ауылдық округі болып өзгердік. Бұл басшы орындарды әр жылдары Абужаров Нұрғали, Бижаев Дулат, Тайыпов Ғабдолла, Әбдрәсілов Қазбек, Саурықов Есенбай, Кәрібаев Сүйіндік, Исин Сағатбек, Мамырайымов Исләм, Нұрғали Оразғали басқарды. Ауыл әкімі міндетін Кәрімов Жұмабай, Абужаров Еркін де уақытша атқарған кездер болды.
Ауылдан шыққан тұлғалар
өңдеуЗағи әжеміз бен Диханбаева Зура әжеміз Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің депутаттары болып сайланған. Зура әжеміз бұған қоса, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің пленум мүшесі де болыпты. Қалимаш Зылғарина әжеміз де облыстық Кеңеске депутат болып сайланған көрінеді. «Дударай» әнінің авторы Әнетов Үлебай - сазгер, Мариям Жагорқызы Рекина - орындаушы.
Осы орайда, Өркендеуден шыққан, атағы бүкіл елге жайылған белгілі адамдардың өзі бір төбе. Олар:
- суырып салма ақын Құлтума
- жоғарыда айтып өткен махаббат гимнінің авторы Үлебай атамыз,
- батыр революционер Мәдін Рақымжан.
- Атақты әнші апамыз Рабиға Есімжанованың ағасы Бабақов Қосымжанның сазгер ретінде бүкіл республикамызға аты шыққан, ол кісі де осы елдің тумасы.
- Сұлтанбек Қожахметов техника ғылымдарының докторы
- Наталья Геллерт бір кездегі атақты әйел механизатор, КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты. Кейін Қазақстан Парламенті Мәжілісінің депутаты болып сайланған.
- Әбілқасымов Өтеген байланыс саласында республикаға белгілі жетекші маман
- Нүркенов Жаңбыршы республика су шаруашылығы вице-министрі болған.
- Механизаторлар
- Туғанбаев Ермек
- Хасенов Сағымбек кеуделеріне Ленин орденін таққан.