Қорғалжын ауданы
Қорғалжын ауданы — Ақмола облысындағы әкімшілік бөлік. 1932 жылы құрылған. Орталығы – Қорғалжын ауылы.
| Қазақстан ауданы | |||
| Қорғалжын ауданы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Облысы | |||
| Аудан орталығы | |||
| Ауылдық округтер саны |
8 | ||
| Ауыл саны |
18 | ||
| Әкімі |
Жанбаев Берік Амантайұлы[1] | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары |
50°20′59″ с. е. 70°45′45″ ш. б. / 50.34972° с. е. 70.76250° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°20′59″ с. е. 70°45′45″ ш. б. / 50.34972° с. е. 70.76250° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты |
1932 | ||
| Жер аумағы |
9,3 мың км² | ||
| Уақыт белдеуі | |||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны |
7 303[2] адам (2023) | ||
| Тығыздығы |
0,8 адам/км² | ||
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (87,90%) , орыстар (6,95%) , украиндар (1,78%) , беларустар (0,56%) , немістер (1,17%) , басқалары (1,64%)[3][4] | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Пошта индексі |
021300-021309[5] | ||
| Автомобиль коды |
03 | ||
|
| |||
Географиялық орны, жер бедеріӨңдеу
Солтүстігінде Егіндікөл, Астрахан аудандарымен, оңтүстігінде Қарағанды облысының Нұра ауданымен шектеседі. Аудан негізінен Теңіз-Қорғалжын ойысыда орналасқан. Жер бедері сәл белесті жазық.
КлиматыӨңдеу
Климаты континенттік. Қысы ұзақ (қар 180 күндей жатады, қалыңдығы 20 сантиметрдей), боранды (20 күндей), суық. Қаңтар айының орташа температурасы –17 – 18 градус. Жазы қоңыржай ыстық, қуаң (50 күндей). Шілде айының орташа температурасы 20 – 21 градус. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250 – 300 миллиметр. Аудан жері арқылы Нұра, Құланөтпес өзендері ағып өтеді. Көлдер өте көп: негізгілері – Қорғалжын, Теңіз, Қоқай, Асаубалық, Сұлтанкелді, Есей, Шолақшалқар, Жәнібекшалқар, Шишалқор, Қарасор, Құмкөл, Алакөл, т.б.
Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесіӨңдеу
Топырағы қоңыр, күңгірт қоңыр, Нұраның аңғары қара топырақты. Аудан жерінде жабайы шошқа, қоңыр түлкі, қарсақ, борсық, қоян, күзен, ақ тышқан, қосаяқ, су тышқаны, ондатра; құстардан: қоқиқаз, қаз, үйрек, аққу, аққұтан, қызғыш, т.б. көптеген су құстары мекендейді. Көлдерінде мөңке, алабұға, оңғақ, лақа, торта, шортан, аққайран кездеседі. Аудан аумағында мемлекеттік Қорғалжын қорығы орналасқан.
ХалқыӨңдеу
Тұрғындар саны 8815 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (87,90%) , орыстар (6,95%) , украиндар (1,78%) , беларустар (0,56%) , немістер (1,17%) , басқалары (1,64%)[3][4]
Халқының орташа тығыздығы 1 км²-ге 1,4 адамнан келеді.
Шаруашылығы, инфрақұрылымыӨңдеу
Ауданда май зауыты, сүт цехы, диірмен, наубайхана, тұрмыстық комбинат, құрылыс, автокөлік мекемелері, типография, астық пункті, т.б. бар. Аудандағы 17 ЖШС, 184 шаруа қожалығы, 3 тағам өңдейтін кәсіпорын, 88 сауда орындары халыққа түрлі салада қызмет көрсетеді. Ауыл шаруашылық жері 656,5 мың гектар, оның 46,1 мың гектары егіндік, 28,2 мың гектары шабындық, 382,8 мың гектары жайылым, 199,5 мың гектары тыңайған жер. 2001 жылы 8,5 мың сиыр, 4,2 мың қой мен ешкі, 3,6 мың жылқы, 0,6 мың шошқа, 12,6 мың құс болды. Оқу, білім беру және мәдениет салаларында мектепке дейінгі 8 балалар мекемесі, 5 бастауыш, 8 орталау, 11 орта мектеп, 33 кітапхана, халық театры, мұражай, 22 клуб, 3 мәдениет үйі бар. Денсаулық сақтау және емдеу мекемелерінен аудан аурухана, 5 отбасылық-дәрігерлік амбулатория, 13 фельдшер-акушерлік пункт болды. Аудан “Шамшырақ нұры” (1934 жылдан), “Свет маяка” (1957 жылдан) газеттері шығарылады.
Ауылдық округтерӨңдеу
Аудан аумағындағы 18 елді мекен 8 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген:
| Ауылдық округ | Халық саны (2009) | Елді мекендері |
|---|---|---|
| Амангелді ауылдық округі | 626 | Өркендеу, Жұмай ауылдары |
| Арықты ауылдық округі | 1102 | Арықты, Садырбай ауылдары |
| Кеңбидайық ауылдық округі | 533 | Кеңбидайық, Екпінді ауылдары |
| Қарашалғын ауылдық округі | 1092 | Жантеке, Қарғалы, Ұялы ауылдары |
| Қорғалжын ауылдық округі | 4267 | Қорғалжын, Абай ауылдары |
| Қызылсай ауылдық округі | 702 | Шалқар, Үшсарт ауылдары |
| Майшұқыр ауылдық округі | 273 | Майшұқыр, Құмкөл ауылдары |
| Сабынды ауылдық округі | 1794 | Сабынды, Алғабас, Қараегін ауылдары |
ДереккөздерӨңдеу
- ↑ Қорғалжын ауданына жаңа әкім тағайындалды (23 сәуір 2019).
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- ↑ a b Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы тұрғындарының облыстар, қалалар мен аудандар, жынысы мен жас ерекшелігі топтары, этностық бөлігі бойынша 2010 жылдың басындағы саны Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>tag; name "Stat2010" defined multiple times with different content - ↑ a b 2009 жылғы санақ бойынша Қазақстан тұрғындарының ұлттық құрамы
- ↑ Қазақстан почталық индекстері