Анна Румане-Кенине
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Анна Румане-Кенине (латышша Anna Rūmane-Ķeniņa; 1877 жыл 13 қараша, Елгава — 1950 жыл 9 қараша, Рига) — латыш жазушысы, педагог, дипломат және қоғам қайраткері. Латвия Орталық Кеңесінің 1944 жылғы 17 наурыздағы Меморандумына қол қоюшылардың бірі[1]. Латвия Халық Кеңесінің мүшесі.
| Анна Румане-Кенине | |
| Anna Rūmane-Ķeniņa | |
 | |
| Лақап аты |
Aina Rasmere |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Мансабы |
Жазушы, қоғам қайраткері, педагог |
| Шығармалардың тілі | |
Ортаққордағы санаты: Анна Румане-Кенине | |
Өмірбаяны
өңдеу
1877 жылы 13 қарашада Елгава қаласында теміржолшының отбасында дүниеге келген. 1896 жылы Елгава әйелдер гимназиясын (Hohere Tochterschule) бітірген[2].
1905 жылы болашақ күйеуі — Атис Кенинь Тербатас 15/17 мекенжайындағы ғимараттың құрылысын аяқтады. 1905 жылы 1 қыркүйекте Анна Кенине ғимаратта әйелдер гимназиясын ашты. Ғимарат көп ұзамай білім, әдебиет және өнер орталығына айналды[3]. Кейіннен ғимарат архитектуралық құндылық мәртебесін алып, «Кенине мектебі» деген атпен танымал болды[4].
1911 жылы Сорбонда, 1913 жылдан Женева университетінде оқыды. 1916 жылы Женевадағы Жан-Жак Руссо атындағы педагогикалық институтты бітірді. 1917 – 1919 жж. Франция Сыртқы істер министрлігінің баспасөз бөлімінде Балтық елдері бойынша көмекші болып жұмыс істеді. 1918 жылы ол «Revue Baltique» журналын құруға қатысты[5].
1919 жылы Латвияға оралды. Латвия әйелдеріне көмек көрсету корпусының редакциялық комитетіне қатысады[6]. Сол жылы Парижге кетіп, Латвия Сыртқы істер министрлігінің баспасөз бюросының менеджері болып жұмыс істеді. 1921 жылы Латвияда Француз альянсын құрды. Сол жылы ол Францияның 1-дәрежелі «Palmes Academiques» орденімен марапатталды. 1923 жылы ол мұғалім және дипломат Атис Кениньмен отбасын құрды. 1925 жылы және 1928 – 1929 жж. АҚШ-та журналистика және жазу бойынша оқытушы болды. 1926 жылы 4-дәрежелі «Үш жұлдыз» орденімен марапатталды[7].
1944 жылы Германияға қоныс аударды. Соғыстан кейін ол қатты науқастанып, Латвияға оралды[8].
Оның еңбектері баспасөзде Айна Расмере лақап атымен жарияланды. Анна Кенине педагогика, саясат және әйелдер құқығы тақырыптарында жазды. «Dzīvot gribas» алғашқы басылымы «Pēterburgas Avīzes» газетінде жарық көрді[9]. 1908 жылы «Melnais ērglis» (Қара қыран) драмасы жарық көрді. 1950 жылы 9 қарашада қайтыс болды және Үлкен зиратқа жерленді.
- Күйеуі – Атис Кенинь — ақын, мұғалім және дипломат.
- Ұлы – Таливалдис Кениньш — композитор.
- Немересі – Юрис Кениньш — композитор.
Библиография
өңдеу- Dzīvot gribas: tēlojums 20.02.1902;
- Өмірбаян «Mātes bēdas» (1912);
- «Melnais ērglis» драмасы (1908).
Дереккөздер
өңдеу- ↑ http://lpra.vip.lv/ne_bols_n_nac.htm
- ↑ Paļeviča M. Anna Rūmane-Ķeniņa // Latviete, 1934, 11
- ↑ http://www.delfi.lv/news/national/politics/skola-ar-stastu-dizgaru-elpa-rigas-40-vidusskola.d?id=47383929&page=2
- ↑ http://kulturaskanons.lv/ru/1/9/10/ Мұрағатталған 17 мамырдың 2017 жылы.
- ↑ http://www.jelgavasbiblioteka.lv/piedavajam/par-jelgavu/visi-ieverojamie-cilveki-jelgava/281/
- ↑ «Latvijas sievietēm!» Jaunākās Ziņas. 1919. Nr. 110. от 3 октября. 7., 8.стр.;
- ↑ http://www.periodika.lv/periodika2-viewer/view/index-dev.html#panel:pp%7Cissue:/p_001_wawe1926n260%7Carticle:DIVL51%7Cpage:4%7Cquery:Anna Мұрағатталған 6 сәуірдің 2016 жылы.
- ↑ http://en.lulfmi.lv/?p=985&kopa=6&r=rumane-kenina-anna
- ↑ Latviešu rakstniecība biogrāfijās (otrais izd.). LU Literatūras, folkloras un mākslas institūts. 2003. 502.—503. lpp. ISBN 9984-698-48-3.
- ↑ http://klasika.lsm.lv/lv/raksts/makslinieka-darbistaba/bez-garumziimes-bet-karaliski.-juris-keninjsh-no-keninju-dzimtas.a45830/
Әдебиет
өңдеу- Ikstena, Nora, Pārnākšana : grāmata par Annu Rūmani-Ķeniņu. [Rīga, Garā Pupa, 1993]
- Anna Rūmane-Ķeniņa // Ķelpe J. Sieviete latvju rakstniecibā. Jelgava, 1936
- Ikstena N. Pārnākšana. R., 1993