Апайо
Апайо (апайау, иснаг, иснег) – Филиппиндегі халық. Лусон аралының солтүстік-батысындағы Апайо аймағында. Саны 36 мың адам.[1]
| Апайо | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
36 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Тілі өңдеу
Олар аустронезиялық отбасының батыс тармағының Филиппин тобының апайо тілінде сөйлейді. Диалектілер бар. Илокано және тагалог тілдері де кең таралған.
Діні өңдеу
Көбінесе дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбіре бөлігі христиандар, католиктер және протестанттар.
Тарихы өңдеу
Апайо Филиппинге бірнеше мың жыл бұрын, ең алдымен солтүстіктен келген, содан кейін аралдың ішінедегі жерлерге көшкен. Олармен алғашқы кездескен адамдар жергілікті тауарларды фарфор моншақтарына сататын қытай көпестері болды. Олармен алғашқы кездескен адамдар жергілікті тауарларды фарфор моншақтарына ауыстырып жүрген қытай көпестері болды. 1610 жылдан бастап испандықтар аралға еніп, христиандық миссияларды орната бастады, бірақ олар қиындықпен табысқа жетеді, сонымен қатар жергілікті тайпалармен күресте жеңіліске ұшырайды. 1660-1661 жылдардағы көтеріліс кезінде, христиандық миссиялар жойылды.[2]
Кәсібі өңдеу
Олар қолмен атқарылатын егін шаруашылығымен (жүгері, күріш, темекі, таро) айналысады. Өзендерден балық аулау дамыған. Қолөнері – ұсталық, тоқымашылық. Киім-кешек, ыдыс-аяқ көрші халықтармен балға, балауызға, қоржынға, кілемшеге айырбасталды.
Өмір салты өңдеу
Олар: бай (ба-нанг), орташа (сибуд) және кедейлер (накимрут) болып бөлінеді. Елді мекендері (барангай, бабалай) саны 3-8 үйден 30 үйге дейін болды. өзара көмек көрсету дәстүрі болған (пинта). Қалыңдық үшін төлем төленеді. Татуировка жасаумен, беталь жапырағын шайнаумен танымал.[3]
Дәстүрлі ерлер киімі – тізеге дейін созылатын шалбар, қысқа кеудешелер, әйелдердікі – қара түсті блузкалар, кең белдіктері бар белдемшелер. Қалпақтарын кулондармен безендіреді. Әйелдер көбінесе білектен иыққа дейін қолдарының сыртқы бетіне татуировка жасайды. Зергерлік бұйымдар кең тараған, моншақтар ең жоғары бағаланады. Тағамдары: күріш, көкөністер, жемістер, балық кіреді. Ет (тауықтар, иттер, шошқалар) тек мерекелер мен салт-жораларда дайындайды.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Әлем халықтарының энциклопедиясы. Апайо http://www.etnolog.ru/people.php?id=APAY
- ↑ Азия халықтары. Апайо https://nations.su/asia/apayo.html
- ↑ Народы Азии https://nations.su/asia/apayo.html
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |