Апайо

Апайо (апайау, иснаг, иснег) – Филиппиндегі халық. Лусон аралының солтүстік-батысындағы Апайо аймағында. Саны 36 мың адам.

Апайо
апайау, иснаг, иснег
Бүкіл халықтың саны
36 000
Ең көп таралған аймақтар
Филиппин
Тілдері
апайо тілі
Діні
христиандық (католиктер және протестанттар)

Тілі

Олар аустронезиялық отбасының батыс тармағының Филиппин тобының апайо тілінде сөйлейді. Диалектілер бар. Илокано және тагалог тілдері де кең таралған.

Діні

Көбінесе дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбіре бөлігі христиандар, католиктер және протестанттар.

Дәстүрлі апайо көйлегіндегі әйел.

Тарихы

Апайо Филиппинге бірнеше мың жыл бұрын, ең алдымен солтүстіктен келген, содан кейін аралдың ішінедегі жерлерге көшкен. Олармен алғашқы кездескен адамдар жергілікті тауарларды фарфор моншақтарына сататын қытай көпестері болды. Олармен алғашқы кездескен адамдар жергілікті тауарларды фарфор моншақтарына ауыстырып жүрген қытай көпестері болды. 1610 жылдан бастап испандықтар аралға еніп, христиандық миссияларды орната бастады, бірақ олар қиындықпен табысқа жетеді, сонымен қатар жергілікті тайпалармен күресте жеңіліске ұшырайды. 1660-1661 жылдардағы көтеріліс кезінде, христиандық миссиялар жойылды.

Кәсібі

Олар қолмен атқарылатын егін шаруашылығымен (жүгері, күріш, темекі, таро) айналысады. Өзендерден балық аулау дамыған. Қолөнері – ұсталық, тоқымашылық. Киім-кешек, ыдыс-аяқ көрші халықтармен балға, балауызға, қоржынға, кілемшеге айырбасталды.

Еңбек бөлінісі: ерлер – егістіктерді тазарту және дайындау, отын жинау, аңшылық, балық аулау, сауда және қорғау; әйелдер – егін егу, бағу, жинау, су беру, тамақ пісіру, бала өсіру.

Өмір салты

Олар: бай (ба-нанг), орташа (сибуд) және кедейлер (накимрут) болып бөлінеді. Өзара көмек көрсету дәстүрі болған (пинта), қалыңдық үшін төлем төленеді. Татуировка жасаумен, беталь жапырағын шайнаумен танымал.

Елді мекендері (барангай, бабалай) өзен жағасында орналасқан, саны 3-8 үйден 30 үйге дейін болды. Тұрғын үй қадаларда, тік бұрышты, киль тәрізді төбесі бар, екі жағы да құламалы шатырды құрайды.

Дәстүрлі ерлер киімі – тізеге дейін созылатын шалбар, қысқа кеудешелер, әйелдердікі – қара түсті блузкалар, кең белдіктері бар белдемшелер. Қалпақтарын кулондармен безендіреді. Әйелдер көбінесе білектен иыққа дейін қолдарының сыртқы бетіне татуировка жасайды. Зергерлік бұйымдар кең тараған, моншақтар ең жоғары бағаланады.

Тағамдары - күріш, көкөністер, жемістер, балық кіреді. Ет (тауықтар, иттер, шошқалар) тек мерекелер мен салт-жораларда дайындайды.

Фольклоры - Апайоның бай музыкалық және әдеби фольклоры бар (мифтер, ертегілер, аңыздар, мақал-мәтелдер). Музыкалық аспаптары – сыбызғы (балинг), волынка (орибао).