Арматура-

  1. негізгі жабдықталу құрамына кірмейтін, бірақ оның жұмыс орындаутын қамтамасыз ететін тетіктер мен құрылыстар;
  2. темір бетон құрылғыдағы қаңқалар және езектер.[1]

Арматура (латынша: аrmatura — құралдандыру, жабдықтандыру)машиналардың, құралымдардың және ғимараттардың негізгі бөлігінің құрамына енбейтін, бірақ олардың дұрыс жұмысын қамтамасыз ететін қосалқы (әдетте бір қалыпты) құрылғылар мен бөлшектер жиынтығы. Арматура қолдану мақсатына қарай:

  • құбыр өткізгішті арматура,
  • электр машинасын жасаудағы арматура,
  • электр жүйелеріндегі арматура,
  • электр қуатын жеткізу желілеріндегі арматура,
  • жарық техникасындағы арматура,
  • металлургия пештеріндегі арматура,
  • құрылыс арматурасы болып бөлінеді.[2]
  • Құбыр Арматурасы су, бу, газ және жанармай жүретін құбырларда, сондай-ақ химиялық, тамақ т.б. өнімдер қайта өңделетін өнеркәсіптерде;
  • электр машиналарын жасаудағы Арматура электр машиналарының ток жеткізуші және қосалқы бөлшектерінде;
  • электр жүйелеріндегі Арматура қалқандарда, патрондарда, ажыратып-қосқыштарда т.б.;
  • электр қуатын жеткізу желілеріндегі Арматура оқшаулағыштарды бағанаға, ал сымдарды оқшаулағыштарға бекітуге арналған бөлшектер мен тетіктер құрамында;
  • жарық техникасындағы Арматура жарық ағынын реттеуге және көзді өткір жарық сәулесінен қорғауға, электр тогын жеткізуге, электр шамдарын бекітуге және оларды сынып қалудан сақтауға арналған жарық беретін құрылғылардың бөлшектері құрамында;
  • металлургия пештеріндегі Арматура пештің ыстыққа төзімділігін арттыруға және оның сыртқы бетін салқындатуға қажетті металл бөлшектері құрамында;[3]

Ол әр түрлі пішінде жасалады . Арматуралық металл ретінде көміртекпен аз легирленген болат пайдаланылады. Қазақстанда Арматура Қарағандыда, Теміртауда, Павлодарда шығарылады.[4]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
  2. Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
  3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
  4. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар  : «ЭКО» ҒӨФ. 2007 жыл.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0