|
'''Туыс''' ({{lang-la|genus}}) — филогенетикалық тұрғыдан бір-біріне туыстығы жақын [[Түр (биология)|түрлерді]] біріктіретін, түрден жоғары болатын негізгі [[таксономиялық санат]]. Кейбір туыстың оншақты, кейде жүздеген, мыңдаған (кейбір [[жәндіктер]], [[өсімдіктер]] туысы), болмаса 2-4, тіпті бір түрі де болады.<ref>Қазақ совет энциклопедиясы, 11-том.</ref>
[[Сурет:TaxonomyKz.png|thumb|right|300px|Өсімдіктер мен хайуанаттардың таксономиялық санаттары]]
'''Тұқымдас''' ({{lang-en|genus}}) — тірі және қазба ағзаларды, сондай-ақ вирустарды биологиялық жіктеуде қолданылатын таксономиялық дәреже.<ref name = "ICTV">{{Cite web|url=https://talk.ictvonline.org/taxonomy/w/ictv-taxonomy
|title=ICTV Taxonomy|date=2017|access-date=May 29, 2018|publisher=[[International Committee on Taxonomy of Viruses]]}}</ref> Биологиялық классификация иерархиясында тұқымдас әдетте [[түр (биология)|түр]]лерден жоғары, бірақ [[отбасы (биология)|отбасы]]дан төмен тұрады. Биномдық номенклатурада тектік атау тектегі әрбір түр үшін биномдық түр атауының бірінші бөлігін құрайды.
Туыстың ғылыми атауы латынша бір сөзбен белгіленеді, мысалы мысық туысы — Felis. Биномдық номенклатурада тектік атау тектегі әрбір түр үшін биномдық түр атауының бірінші бөлігін құрайды. Мысалы Panthera leo (арыстан) және Panthera onca (ягуар) - [[Пантералар|пантера туысының]] екі түрі.
Мысалы Panthera leo (арыстан) және Panthera onca (ягуар) - Пантера тұқымдасының екі түрі. Пантера (Пантера) – мүйізділер отбасына жататын тұқым.
ТұқымдасТуыс құрамын таксономистер анықтайды. ТұқымдастардыТуыстарды классификациялау стандарттары қатаң кодификацияланбаған, сондықтан әртүрлі тұлғалар тұқымдастардытуыстарды әртүрлі классификациялауы мүмкін. Алайда кейбір жалпы тәжірибелер қолданылады, оның ішінде<ref>{{cite journal |last1=Sigward |first1=J. D. |first2=M. D. |last2=Sutton |first3=K. D. |last3=Bennett |title=How big is a genus? Towards a nomothetic systematics |journal=Zoological Journal of the Linnean Society |volume=183 |issue=2 |pages=237–252 |year=2018 |doi=10.1093/zoolinnean/zlx059|url=https://pure.qub.ac.uk/portal/en/publications/how-big-is-a-genus-towards-a-nomothetic-systematics(939fc3e3-9067-4729-bd2a-23b32adfd556).html |doi-access=free }}</ref><ref>{{cite journal |last1=Gill |first1=F. B. |first2=B. |last2=Slikas |first3=F. H. |last3=Sheldon |title=Phylogeny of titmice (Paridae): II. Species relationships based on sequences of the mitochondrial cytochrome-b gene |journal=Auk |volume=122 |issue=1 |pages=121–143 |year=2005 |doi=10.1642/0004-8038(2005)122[0121:POTPIS]2.0.CO;2 }}</ref> жаңадан анықталған тұқымдас төмендегі үш өлшемге сай болуы керек:
# [[монофилия]] ({{lang-en|monophyly}}) – тектік таксонның барлық ұрпақтары біріктірілген (яғни филогенетикалық талдау монофилді де, жеке тектік ретінде жарамдылығын да анық көрсетуі керек).
# пайымды жинақылық – тұқымдастытуысты қажетсіз кеңейтуге болмайды.
# анықтылық – эволюциялық сәйкес өлшемдерге қатысты, яғни [[экология]], [[морфология]] немесе [[биогеография]]; [[ДНҚ]] тізбегі гендердің ағынын тікелей тежейтін жағдайларды қоспағанда (мысалы, постзиготикалық тосқауылдар) эволюциялық линиялардың шарты емес, салдары болып табылады.
| 