Арф Джахит
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Арф Джахит (түр. Cahit Arf; 11 қазан 1910, Салоники – 26 желтоқсан 1997[1], Ыстанбұл) — түрік математигі, Хельмут Хассенің шәкірті. Оның есімі топологиядағы түйіндер теориясында қолданылатын квадрат түрдегі Арфа инвариантымен, сондай-ақ Хассе-Арфа теоремасымен, Арфа топтары мен сақиналарымен байланысты.
| Джахит Арф | |
| түр. Cahit Arf | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Салоники, Осман империясы |
| Қайтыс болған күні |
26 желтоқсан 1997 (87 жас) |
| Қайтыс болған жері | |
| Ғылыми аясы |
математик, тополог |
| Жұмыс орны |
|
| Альма-матер |
|
| Ғылыми жетекші |
Хельмут Хассе |
| Несімен белгілі |
Арфа Инварианты |
Өмірбаяны
өңдеу1912 жылғы Балқан соғысынан кейін Арф отбасы Измирге көшіп, Кахит бастауыш білімін сонда алды. Мектептегі білімін аяқтағаннан кейін, Арф Парижге көшіп, ол жерде қалыпты оқуға түсті[2][3].
Түркияға оралғаннан кейін Арф Галатасарай лицейінде математикадан сабақ берді. 1933 жылы Арф Ыстанбұл университетінің математика кафедрасында сабақ бере бастады. 1937 жылы Арф Геттинген университетіне жұмысқа орналасып[4], онда PhD дәрежесін алды, содан кейін Хельмут Хессемен бірге жұмыс істеді. Арф Ыстанбұл университетіне жұмысқа оралды және 1962 жылы Ғылыми-техникалық зерттеулер кеңесіне (TÜBİTAK) тағайындалғанға дейін сонда қалды. 1963 жылға дейін Кеңес төрағасы қызметін атқарғаннан кейін Арф Ыстанбұл Роберт колледжінің математика бөліміне ауысты. 1964–1966 жылдар аралығында Арф Принстон университетінде, содан кейін Берклидегі Калифорния университетінде бір жыл жұмыс істеді.
Түркияға соңғы рет оралғаннан кейін Арф Таяу Шығыс техникалық университетінің математика факультетіне шақырылып, 1980 жылы қызметінен кеткенге дейін жұмыс істеді.
Арф математика саласында көптеген жүлделі орындарға ие болды.
Арфтың түрік математикасына ықпалын бағалау мүмкін емес. Оның ресми студенттері аз болғанымен, көптеген түрік математиктері мансабының басында Арфпен бірге жұмыс істеген.
2009 жылы шығарылған түрік 10 лиралық банкноттың сырт жағында Арфтың суреті болды.