Атбасар оязы
Атбасар оязы — Ақмола облысы, Омбы облысы, Омбы губерниясы және Ақмола губерниясы құрамында болған әкімшілік бірлік. Орталығы — Атбасар қаласы. 1878 жылға дейін Сарысу округі, кейін 1898 жылға дейін — Атбасар округі деп аталды.
| Ояз | |
| Атбасар оязы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді | |
| Ояздық қала | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты |
1868 |
| Таратылған уақыты |
1928 |
| Жер аумағы |
249,8 мың км² |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
86,4 мың адам (1897) |
Әкімшілік бөлінісі
өңдеу1913 жылы округте 5 болыс және 1 станица: Знаменская, Кииминская, Мариинская, Покровская, Сергеевская болыстары мен Атбасар станицасы болды[1].
1926 жылы 8 болыс: Атбасар, Қарақой (орталығы — Жалмақ ауылы), Қарсоқпай (орталығы — Жезқазған кеніші), Пролетарская (орталығы — Красовое ауылы), Свободная (орталығы — Ишамское ауылы), Советская (орталығы — Мариинское) , Социалистік (орталығы — Атбасар ауылы), Тасөткел (орталығы — Есіл ауылы) болды.
Тарихы
өңдеуСарысу оязын құру туралы шешім Ақмола облысы құрылғаннан бір жыл өткен соң 1869 жылы қабылданды. Жаңа оязға Сарысу өзенінің аты берілді. Ояздың әкімшілік орталығын Батыс Сібір генерал-губернаторына сайлау ұсынылды, оған дейін Ояздық басқаруды жойылған Атбасар округінің шенеуніктерінен құралған Атбасар ауылында орналастыру ұсынылды.
Ояздың әкімшілік орталығын таңдауда Қараағаш мекені мен Ұлытау станицасы қаралды. Алайда, ояздың жаңа әкімшілігін ұйымдастыру қазынадан шығындарды талап етті, сондықтан 1878 жылы 13 қыркүйекте Атбасарда ояз орталығы бекітіліп, оған қала мәртебесі берілді, ал ояз Атбасар болып қайта аталды.
1889 жылдан бастап ояз ерікті қоныс аударушыларға мемлекеттік жерлерді босатуға рұқсат етілген жерлер санына қосылды. Бұған дейін оязда 9 ауыл болса, 1890–1897 жылдары 4 жаңа ауыл құрылды.
1898 жылы Атбасар округі оязға айналды.
1919 жылдың жазының соңында ояз құрылған Омбы губерниясының құрамына кірді.
1921 жылы Атбасар оязы Қырғыз АКСР Ақмола губерниясына берілді, онда 1928 жылы жойылғанға дейін қалтырылды.
Тұрғындары
өңдеу1897 жылғы халық санағы бойынша оязда 86,4 мың адам тұрды. Соның ішінде қазақтар — 86,5%; орыстар — 10,6%; украиндар — 2,2%. Атбасар ояздық қаласында 3038 адам тұрды.[2]