Атбасар уезі

Атбасар уезі
	Уез
	Атбасар уезі
Әкімшілігі
Ел	Ресей империясы
Кіреді	Ақмола облысы
Уездік қала	Атбасар
Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты	1868
Таратылған уақыты	1928
Жер аумағы	249,8 мың км²
Тұрғындары
Тұрғыны	86,4 мың адам (1897)

Атбасар уезі — Ақмола облысы, Омбы облысы, Омбы губерниясы және Ақмола губерниясы құрамында болған әкімшілік бірлік. Орталығы — Атбасар қаласы. 1878 жылға дейін Сарысу округі, кейін 1898 жылға дейін — Атбасар округі деп аталды.

Әкімшілік бөлінісі

1913 жылы округте 5 болыс және 1 станица: Знаменская, Кииминская, Мариинская, Покровская, Сергеевская болыстары мен Атбасар станицасы болды^[1].

1926 жылы 8 болыс: Атбасар, Қарақой (орталығы — Жалмақ ауылы), Қарсоқпай (орталығы — Жезқазған кеніші), Пролетарская (орталығы — Красовое ауылы), Свободная (орталығы — Ишамское ауылы), Советская (орталығы — Мариинское) , Социалистік (орталығы — Атбасар ауылы), Тасөткел (орталығы — Есіл ауылы) болды.

Тарихы

Сарысу уезін құру туралы шешім Ақмола облысы құрылғаннан бір жыл өткен соң 1869 жылы қабылданды. Жаңа уезіне Сарысу өзенінің аты берілді. Уездің әкімшілік орталығын Батыс Сібір генерал-губернаторына сайлау ұсынылды, оған дейін Уездік басқаруды жойылған Атбасар округінің шенеуніктерінен құралған Атбасар ауылында орналастыру ұсынылды.

Уездің әкімшілік орталығын таңдауда Қараағаш мекені мен Ұлытау станицасы қаралды. Алайда, уездің жаңа әкімшілігін ұйымдастыру қазынадан шығындарды талап етті, сондықтан 1878 жылы 13 қыркүйекте Атбасарда уез орталығы бекітіліп, оған қала мәртебесі берілді, ал уез Атбасар болып қайта аталды.

1889 жылдан бастап уез ерікті қоныс аударушыларға мемлекеттік жерлерді босатуға рұқсат етілген жерлер санына қосылды. Бұған дейін уезде 9 ауыл болса, 1890-1897 жылдары 4 жаңа ауыл құрылды.

1898 жылы Атбасар округі уезге айналды.

1919 жылдың жазының соңында уез құрылған Омбы губерниясының құрамына кірді.

1921 жылы Атбасар уезі Қырғыз АКСР Ақмола губерниясына берілді, онда 1928 жылы жойылғанға дейін қалтырылды.

Тұрғындары

1897 жылғы халық санағы бойынша уезде 86,4 мың адам тұрды. Соның ішінде қазақтар — 86,5%; орыстар — 10,6%; украиндар — 2,2%. Атбасар уездік қаласында 3038 адам тұрды^[2].

Дереккөздер

[1] Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія — Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ, 1913.

[2] Демоскоп Weekly — Қосымша. Статистикалық көрсеткіштердің анықтамалығы

[1]

[2]