Атбасар
Атбасар — қала, Ақмола облысы Атбасар ауданының орталығы (1928).
Қала | |
Атбасар | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы |
Аудан орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Әкімі |
Қамбатыров Нұржан Төлегенұлы |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары |
51°48′18″ с. е. 68°20′57″ ш. б. / 51.80500° с. е. 68.34917° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°48′18″ с. е. 68°20′57″ ш. б. / 51.80500° с. е. 68.34917° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты |
1845 |
Алғашқы дерек |
1830-шы жылдары |
Бұрынғы атаулары |
Атбасарская станицасы |
Қала статусы |
1878 |
Жер аумағы |
68,7 км² |
Орталығының биiктігі |
290 м |
Уақыт белдеуі | |
Тұрғындары | |
Тұрғыны |
31 084[1] адам (2023) |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды |
+7 71643 |
Пошта индексі |
020400 |
Автомобиль коды |
03 |
Атбасар шекарасы
|
Географиялық орны
өңдеуАстана қаласынан солтүстік-батысқа қарай 232 км жерде, Жабай өзенінің (Есілдің бір саласы) оң жағалауына орналасқан.
Климаты
өңдеуАтбасар ауа райы | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Көрсеткіш | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қыр | Қаз | Қар | Жел | |
Абсолюттық максимум, °C | 2,1 | 3,3 | 16,4 | 29,8 | 35,8 | 39,9 | 41,4 | 38,9 | 37,2 | 28,4 | 15,3 | 3,7 | |
Орташа максимум, °C | −12,4 | −11,5 | −4,1 | 10,5 | 20,5 | 26,1 | 26,9 | 25,5 | 19,1 | 9,7 | −2,6 | −9,8 | |
Орташа температура, °C | −16,8 | −16,3 | −9,2 | 4,5 | 13,1 | 18,7 | 20,0 | 18,2 | 12,0 | 4,0 | −6,8 | −14,2 | |
Орташа минимум, °C | −21,1 | −21 | −14,3 | −1,5 | 5,6 | 11,2 | 13,1 | 10,9 | 4,8 | −1,6 | −11 | −18,5 | |
Абсолюттық минимум, °C | −42,6 | −42,6 | −36,8 | −27,5 | −8,8 | −4,1 | 2,5 | −2,9 | −9 | −20,3 | −36,1 | −41,4 | |
Жауын-шашын нормасы, мм | 21,3 | 17,7 | 17,2 | 19,3 | 30,5 | 39,6 | 45,9 | 33,6 | 21,4 | 22,8 | 22,9 | 23,5 | |
Дерекнама: Атбасар ауа райы мен климаты |
Тарихы
өңдеуІргетасы 1845 жылы қаланған. 19 ғасырдың 40 – 50 жылдары өзі аттас округтың, 1869 жылдан Ақмола облысы Сарысу уезінің орталығы болды. Қазан төңкерісіне дейін мұнда жыл сайын Атбасар (Петров) жәрмеңкесі өткізіліп тұрды. 1928 жылдан аудан орталығына айналды. Ақмола – Қарталы (Ресей) темір жолының салынуы (1940) қаланың одан әрі дамуына қолайлы жағдай жасады. Ұлы Отан соғысы кезінде сырттан көптеген тұрғындар мен бірнеше кәсіпорын көшіріп әкелінді. Тың жерлердің игерілуі қаланы ауыл шаруашылығы шикізатын өңдейтін ірі кәсіпорын орталығына айналдырды.
Халқы
өңдеуТұрғындар саны:
2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30436 | ▲31434 | 103,3 | 14511 | ▲15588 | 107,4 | 15925 | ▼15846 | 99,5 |
Кәсіпорындары
өңдеуАтбасарда толық механикаландырылған, жаңа техникамен жабдықталған Қазақстандағы ең ірі элеватор, автомобиль, ауыл шаруашылығы техникасын жөндейтін, құрылыс материалдарын шығаратын, т.б. кәсіпорындар жұмыс істейді.
Инфрақұрылымы
өңдеуАуыл шаруашылығын механикаландыратын және электрлендіретін мамандар даярлайтын колледж, орта және орталау, музыка мектептері бар.