Ахмет Жұмашұлы Сүндетов
Ахмет Жұмашұлы Сүндетов(10.12.1897 жылы туған,Гурьев облысы,Забурын аулы, - Атырау 1982) - қазақ кеңес хирург-рентгенологы. Қаз АКСР- інің еңбек сіңірген дәрігері (1945). 1940 жылдан КПСС мүшесі.
Өмірбаяны
өңдеу
1906-1908 жылдары әкесінің жанында балықшы болды. 1908-1913 жылдары Ганюшкин селосындағы орыс-қазақ екі жылдық мектебінде, 1913-1915 жылдары Ордадағы 4 жылдық бастауыш жоғары учелищені оқып бітірді. 1915-1918 жылдары Астрахандағы фельдшерлік-акушерлік мектепті бітірді. 1918 жылдың мамыр айынан бастап 1927 жылға дейін Забурын, Манаш балық батағаларындағы дәрігерлік пунктіне фельдшер болып тағайындалып, холера індетінен тұрғындарды құтқаруға атсалысып Жаңақала, Теңіз уездеріндегі, Жылыой өңіріндегі оба ауруларына қарсы күресті.
1927 жылы Астрахан медициналық институтына түсіп, оны 1931 жылы тәмамдағаннан кейін Гурьевке келіп, алғашқы дәрігер-хирургі болып, хирургиялық операция жасаған. А.Ж.Сүндетовтың қолдауымен алғашқы рентген аппараты алынып, қондырылып, ауруларды қарау жолға қойылды. 1935 жылы Мәскеу қаласында рентгеннен, 1938 жылы хирургиядан мамандығын жетілдірді. Қалалық емханада физиотерапиялық емдеу әдістерін енгізді. 1947 жылы "Қарабатан" көлінің балшығының емге шипалығын зерттеп ауруларды емдеуді ұсынып, "Гурьев" санаториясын ұйымдастыруға ат салысты.[1]
1947 жылы Гурьевте медицина учелищесінің ұйымдастырылып, ашылуына белсене қатысты. 1951 жылы А.Ж.Сүндетов облыстық денсаулық сақтау бөлімінің бас хирургі болып тағайындалып, емдеу ісінің хирургиялық түрін қолға алып, қалалық, аудандық ауруханаларда хирургия бөлімшелерін ұйымдастыруды жолға қоя бастайды. Сонымен қатар хирург кадрларды тәрбиелеп өсіруді, көбейтуді қолға алады.[2]
Марапаттары
өңдеуА.Ж.Сүндетовтің жоғары адамгершілік иесі екендігі сол, Ұлы Отан соғысына көмек ретінде өз қаржысынан 100 мың сом қаржы аударған.
- 1943 жылы Қызыл Армияға материалдық көмегі үшін В.И.Сталиннің құттықтау жеделхатын алған.
- 1946 жылы "Еңбек Қызыл Ту" орденімен марапатталған,
- 1961 жылы Ленин орденімен,
- 1945 жылы "Қазақ ССР-іне еңбегі сіңген дәрігер",
- 1957 жылы "Денсаулық сақтау ісінің үздігі" атақтарының иегері атанған.
Ахмет Жұмашұлы Сүндетов 1982 жылы дүние салды.
Қолданылған әдебиет
өңдеуҚазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 472 бет
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Атырау медицинасының шежіресі. Ғарифолла Шәңгереев, Өнербай Жанбала -Алматы 2010, "Арыс" баспасы. *ISBN 978-601-291-007-0
- ↑ Атырау облыстық тарихи-өлкетану мұражайы. 1969 жыл 8-сәуір.