Зинеден

Зинеден (2008 жылға дейін – Забурын) — Атырау облысы Исатай ауданындағы ауыл, Зинеден ауылдық округі орталығы.

Ауыл
Зинеден
Әкімшілігі
Ел	ҚазақстанҚазақстан
Статусы	Ауылдық округ орталығы
Облысы	Атырау
Ауданы	Исатай
Ауылдық округі	Зинеден
Тарихы мен географиясы
Координаттары	46°44′00″ с. е. 50°08′00″ ш. б.46.73333° с. е. 50.13333° ш. б. / 46.73333; 50.13333
Бұрынғы атаулары	Забурын (Забурунье)
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	▲1242 адам (2021)
Этнохороним	зинедендік, зинедендіктер
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды	06
Зинеден Зинеден картада Зинеден
Зинеден шекарасы

Географиялық орны

Аудан орталығы – Аққыстау ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 83 км-дей жерде.

Халқы

1989 жылы елді мекенде 525 адам тұрған. 1999 жылы тұрғындар саны 897 адам (466 ер адам және 431 әйел адам) болса, 2009 жылы 1104 адамды (569 ер адам және 535 әйел адам) құрады.

2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 1242 адамды (640 ер адам және 602 әйел адам) құрады.

Тарихы

Зинеден ауылының ең алғашқы атауы Қызылбас деп аталған. Балық аулау батағаларының басшылары бай құлақтар иелік жасаған мекенге кейіннен "Забурунье" атауы берілген. Бұл атау жөнінде бірнеше жорамалдар бар. Олардың бірі - тереңнен келе жатқан кемелер мен қайықшылар таяу салып тереңдігін бағдарлап, сол жердің балшығы мен толқынының биіктігімен қай тұс екенін күндіз де, түнде де болжай білген. Биік-биік толқыны бар бұл тұсты кейіннен қазақтар Жыбырлақ деп атаса, ал орыстар бұл биік толқындарды "бурун" деген, яғни «За буруном острова видны» деген сөзбен байланыстырған. Екіншісі - Забурунье (это острова которые по обе стороны глубина) деген сөзден шыққан болу керек дейтін дәйек те бар.

Бір кездері Қарауылқожа Бабажановтың иелігінде болған, бүгінгі Зинеден ауылынан 5 шақырым жерде "Бәйге төбе" деген жер Каспий теңізінен үлкен кемелер өзектерге еркін кіретін осы өңірдегі бірден-бір айлақ еді. Осы айлақтар арқылы Нарын өлкесінің қоныстанушылары өздерінің азық-түлік, сауда байланыстарын жасап отырды. Жәңгір хан Қарауылқожаның қызына үйленгенде осы Бәйге төбеде үлкен ат шабыс, тағы басқа да ойын-сауықтар өткізіліпті. Қазақтың Шоқаннан кейінгі этнограф ғалымы Мұхамед-Салық Бабажанов 1832 ж. осы Забурында туған.

2008 ж. Забурын ауылында күрделі өзгерістер болып, ауылдың аты сәуір айында облыстық әкімшілік пен облыстық мәслихаттың шешіміне сай Забурын ауылы халық емшісі, атақты сынықшы Құрас ұрпағы Зинеден атын иемденіп, Зинеден ауылы болып өзгертілді.

Елді мекендегі көшелер

• Азаттық көшесі
• Атамекен көшесі
• Атанкеткен көшесі
• Барсы көшесі
• Достық көшесі
• Жастар көшесі
• Каспий көшесі
• Қазақстан көшесі
• Қапизолла Қуанышбаев көшесі
• Мұнайшы көшесі
• Толқынды көшесі
• Шамшырақ көшесі
• Ынтымақ көшесі

Әлеуметтік нысандары

Ауылда орта мектеп, дәрігерлік амбулатория, балабақша, клуб үйі, кітапхана, 6 дүкен, 4 кафе, бір АЗС, бір ТЖО, бір телетаратылым, «Қазақтелеком» АҚ бөлімшесі, «Қазпошта» АҚ бөлімшесі халыққа қызмет жасауда. Ауыл аумағынан «Кобяково-Забурын» каналы өтеді. 2014 ж. желтоқсан айында ауыл тұрғындары түгелдей «Ақбұлақ» бағдарламасымен толықтай ауызсуға қосылды. 2015 ж. Ұлы Отан соғысы Жеңісінің 70 жылдығына орай ауылда «Тағзым» монументі орнатылса, 2016 ж. балаларға арналған ойын алаңы, 2017 ж. қатты тұрмыстық қалдықтар алаңы ашылды.

Мектеп

• Ю. Гагарин атындағы орта мектеп - 1961 жылға дейін "Сарытөбе" орталау мектебі, 1996 жылдан бастап Ю. Гагарин атындағы орта мектеп деп аталды. 2005 жылы жобалық қуаты 320 орындық мектеп ғимараты салынды. Ұжымда 56 ұстаз қызмет етеді.

Мектепке дейінгі балалар мекемесі

• «Ақбота» бөбекжай-балабақшасы — 1992 жылы 25 балалық алғашқы топ ашылды. 2011 жылы екінші топ, 2012 жылы қосымша үшінші топ ашылды. Балабақшада 60 бүлдіршін тәрбиеленіп 19 қызметкер мен 10 педагог еңбек етуде. 2019 жылы жаңа 100 орындық балабақша ғимараты пайдалануға берілді.

Ауылдан шыққан тұлғалар

• Ахмет Жұмашұлы Сүндетов
• Мұхамед-Салық Бабажанов