Аязкөл
Аязкөл (өзб. Ayozko‘l, Аёзкўл) — Өзбекстан құрамындағы Қарақалпақстан Республикасы аумағындағы ағынсыз тұзды көл. 1980 жылдардың басында Төрткөл және Елуқала аудандарындағы егістік алқаптарының опырылма суларынан пайда болған[1].
| Аязкөл өзб. Ayozko‘l | |
| Морфометрия | |
|---|---|
| Теңiз деңгейiнен биіктігі | 91 м |
| Өлшемі | 20—25 × 4 км |
| Орташа тереңдігі | 1,5—2 м |
| Гидрология | |
| Судың тұздылығы | 10—12 ‰ |
| Орналасуы | |
| 42°04′00″ с. е. 60°59′00″ ш. б. / 42.06667° с. е. 60.98333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°04′00″ с. е. 60°59′00″ ш. б. / 42.06667° с. е. 60.98333° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Өзбекстан |
| Аймақ | Қарақалпақстан |
| Аудан | Беруни ауданы |
Сипаттамасы өңдеу
Аязкөл Сұлтан уәйіс жотасының етегіндегі шөлді аймақта, батыста Көкше шыңы (170 м) мен оңтүстік-шығыста Аязқала шыңы (169 м) аралығында орналасқан. Солтүстіктен оған Қызылқұм құмдары, оңтүстік-батыстан Пашайхақұмның шағын құмды алабы таяп келеді. Су жиегінің абсолютті биіктігі — 91 метр.
Көлдің тұрақты жағалық сызығы жоқ. Аязкөл ұзындығы 20-25 шақырым, ені 4 шақырым болатындай шығыс-батыс бағытта созылып жатыр. Көлдің батыс бөлігінде іс жүзінде бір-бірінен бөлінген бірнеше су кеңістігі бар. Аязкөлдің орташа тереңдігі 1,5-2 метр. Суы таза, минералдануы айтарлықтай жоғары (10-12‰). Тұздылығы күшті болғандықтан, көл мұз қабатымен жабылғандай көрінеді[2]. Жағалауды, ішінара су айдынын қамыс басады.
Көл Қырыққыз арнасы арқылы құятын суарудан қайтарылған сумен қоректенеді. Опарылма су Аязкөлге оңтүстік-шығыстан құйылады.
Көлде балық аулау кәсібі жүргізіледі.
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Аёзкўл // Өзбекстан ұлттық энциклопедиясы Мұрағатталған 14 сәуірдің 2018 жылы. (өзб.) — Ташкент, 2000—2005.
- ↑ Өзбекстанға саяхат — Аязқала.(қолжетпейтін сілтеме)